Tagarchief: kunst

Amsterdam, Artikel, Confessioneel-Credo, Cultuur, Fotografie, Gebed, Geloof, God, Godsbeelden, Kerkblad, Kunst, Missionair, Openbaring, Pastoraat, Theologie

GeneReus

Rijdend op de Amsterdamse ringweg A10 langs de Zuidas valt mijn oog op een groot beeld dat in de buurt staat van het gerechtsgebouw. In de gauwigheid zie ik een naar voren gebogen figuur die blijkbaar iets op de grond ziet. Wat ik kon zien tijdens het autorijden, heeft me niet meer losgelaten. Tegelijk vroeg een andere gedachte mijn aandacht: als gelovige zag ik iets van God in dat beeld. Alsof Hij voorovergebogen staat om te luisteren naar wat Hem wordt toegefluisterd, alsof Hij aandachtig kijkt naar… Naar wat eigenlijk?

Love or Generosity (N. Eisenman) Het beeld staat prachtig in de maartse zon. (foto R.J. van Amstel, maart 2022)

Love or Generosity

Mede door de zonnige omstandigheden in de afgelopen maand maart ben ik vanuit Rotterdam naar de hoofdstad gereisd om het beeld van nabij te bekijken. Het bronzen-stalen-marmeren kunstwerk is gemaakt door de Frans-Amerikaanse kunstenaar Nicole Eisenman (*1965) en draagt als titel: “Love or Generosity”, vertaald: “Liefde of Vrijgevigheid”. Genereus zou ook goed woord kunnen zijn aangezien het beeld “reus”-achtig is, ruim 5 meter hoog.

Lees verder GeneReus →
Artikel, Christelijk geloof, Christendom, Cultuur, Film, Geloof, God, Goede Vrijdag, Jezus Christus, Klassieke muziek, Kunst, Kunstgeschiedenis, Liedkunst, Lijdenstijd, Muziek, Opera, Pasen, Passie, Pastoraat, Sonotheologie, Stille Week, Theologie, Vocaal, Wijsheid, Youtube

Mijn liefde voor muziek (3) – Parsifal

“Onverminderd worstelt de mensheid met liefde, angst en verlies.” Deze grote woorden trekken mijn aandacht in de Volkskrant , alweer een tijdje geleden, klik hier. Ze staan er ter introductie van een artikel over de

Martha Nussbaum (2010 via Wikipedia)

Amerikaanse en veel gelauwerde filosofe Martha Nussbaum.  Zij is een hartstochtelijk pleiter voor de “zachte krachten”. Het belang van kunst, taal, geschiedenis en filosofie kan voor haar niet genoeg benadrukt worden.
Schoonheid, troost, levenswijsheid,  aandacht voor het wonderlijke vormen voor mij een klankbord en oase te midden van het soms rauwe, pijnlijke, harde en onverschillige leven.

Samenvatting van het leven

Heb je dat weleens bij jezelf bedacht dat jij als mens onverminderd worstelt met liefde, angst en verlies? Ik vind het een sterke samenvatting van het menselijk leven. Draait het in wezen niet om deze drie woorden, liefde, angst en verlies in het leven van alledag, het heden, het verleden, de toekomst?

Als 19jarige zou ik anders tegen deze samenvatting aankijken dan nu als 48jarige. Toch vermoed ik dat in mijn onderbewustzijn meer hiervan begreep, toen ik een opera voor het eerst in mijn leven gehoord had. Opera lijkt misschien op een hoop muzikaal gekrakeel en -gil.  Echter, de diepere lagen in de verhalen en vooral ook in de muziek maken opera tot een Fundgrube voor psychologische doorzichten. Hoe dan ook, eerst maar mijn prille ervaringen met opera in 1992.

Goede Vrijdag 1992

Als jongeling kreeg ik de smaak van concertbezoek pakken nadat ik met klasgenoten voor het eerst in het Concertgebouw was geweest Lees verder Mijn liefde voor muziek (3) – Parsifal →

Artikel, Christelijk geloof, Confessioneel-Credo, Cultuur, Geloof, God, Gods Koninkrijk, Kerkblad, Kunst, Missionair

De pakketbezorger brengt een stukkie schepping

“Het is echt gekkenhuis, meneer”, zo zei de pakketbezorger met vriendelijke haast in de ogen en de schouders reeds gericht op het volgende huisadres, “er komt geen eind aan de stapels dozen en pakketten. Superdruk!” Voor de zoveelste keer tijdens de feestmaand december gaat bij mij de deurbel: bezorgers van Picnic, PostNL, DHL, UPS die vanwege de lockdown boodschappen en bestellingen thuis brengen of omdat de buren niet thuis zijn.

In het achtuurjournaal zie ik de stomende postsorteerlijnen, de mierenhoop aan medewerkers om alles in goede banen te leiden en de propvolle bestelbusjes. Massaal werd en wordt er ingekocht en online besteld door de Nederlanders. Ik doe mee met dat consumeren. Het is gewoon geworden. Wat (of wie) zouden we zijn zonder pakketbezorgers?

Raul Balai – ‘I should love you more than pizza’, foto: Lotte van Uittert/Nest

Sokkel

Ziet u de pakketbezorger al staan op Lees verder De pakketbezorger brengt een stukkie schepping →

Bijbel, Christendom, Cultuur, Geloof, God, Godsbeelden, Kunst, Kunstgeschiedenis, Missionair, Schilderkunst

(Corona)Kunst en de Pottenbakker

“Het christelijk geloof vangt in wat de aandacht niet waard gevonden wordt signalen op van een verborgen en ongekende schoonheid, goedheid en waarheid en wendt zich daarnaartoe”,

aldus theoloog en hoogleraar Erik Borgman in zijn kersverse boek Alle dingen nieuw, p.11-12. Er valt genoeg te zeggen en geestelijk te smullen over wat hij beschrijft waar het gaat om het christendom. Zou ik in bovenstaand citaat “christelijk geloof” kunnen vervangen door het woord “kunst”, dan had het voor mij net zo evident geweest: kunst vangt signalen op van schoonheid, goedheid en waarheid die (nog) verborgen en ongekend zijn.

Ongevraagd (I) – Armando

Even verder op in het boek citeert Borgman de in 2018 overleden kunstenaar Armando:

“Kunstenaars brengen producten voort waaraan vooreerst niemand behoefte heeft”

Ofwel: kunst heeft een ongevraagd karakter. Kunst moet in de visie van Armando “even ongenaakbaar zijn als de rest van de werkelijkheid” (p.25)

Van Goghs oor

Spannend om te lezen, daar ik zelf liefhebber ben van kunst, vooral schilderkunst en muziek. Lees verder (Corona)Kunst en de Pottenbakker →

Bijbel, Christendom, Cultuur, Facebook, Geloof, God, Gods Koninkrijk, Humor, Jezus Christus, Kerkklanken, Kerst, Kunst, Meditatie, Missionair, Pasen, Pastoraat, Protestantse Kerk in Nederland, Rotterdam, Theologie, Twitter, Zunderdorp

Hipsterkerststal

1 reactie

“Deze al gezien?”, zo kreeg ik via WhatsApp onderstaande foto te zien:

Hipsterkerststal (www.modernnativity.com)
Hipsterkerststal (www.modernnativity.com)

Een Amerikaans bedrijf, dat via www.modernnativity.com is te vinden, wilde het imago van de traditionele kerststal flink onder handen nemen. Een totaalvertaling naar 2016 dus. Niet langer de scenerie die je van oma kent. Nee, echt fris. Dus we zien Jozef in spijkerhemd en Maria in zwarte leren broek bij de kribbe een selfie nemen. De drie hip geklede wijzen uit het oosten staan Lees verder Hipsterkerststal →

Cultuur, Dalí, Kunstgeschiedenis, Schilderkunst, Studieverlof

Dalí – wat een kunst (2) Drijfveren

Alain de Botton (c) www.list.co.uk

.

“Kunst helpt je te leven en te sterven”

Woorden van de filosoof Alain de Botton (1969) in de Volkskrant van 13 juli jongstleden.

“Kunstwerken kunnen ons leven  beter maken. We moeten zo vaak sterk zijn, dat we steeds slechter worden in zacht en aardig zijn. Kunst nodigt ons uit weer aardig te zijn.” En: “Kunst is een geconcentreerde dosis van goede dingen in de wereld.”

Kunst kan, aldus De Botton, emoties oproepen die we reeds kennen en ook diegenen die we verloren waren of dachten. Kunst is zelfs in staat om balans te geven, al zal zij niet direct kunnen helpen met problemen. Nu ik een aantal boeken over Dalí heb gelezen(1), Lees verder Dalí – wat een kunst (2) Drijfveren →

Cadillac, Cultuur, Dalí, Kunstgeschiedenis, Schilderkunst, Studieverlof

Dalí – wat een kunst (1) Kennismaking

2 reacties

“De geschiedenis van de lelijkheid” en “De geschiedenis van de schoonheid” zijn twee titels voor twee forse kunstboeken vol schone en lelijke kunst, kundig en meeslepend geschreven door de Italiaanse auteur en veelweter Umberto Eco. En wat mij nu vooral opvalt: te midden van een grote berg aan kunstigheden, tref ik slechts een drietal schilderijen van Salvador Dalí aan. En raad eens waar alle drie zijn te vinden, nota bene in het lelijkheidsoverzicht. Tuurlijk, over smaak valt niet te onderhandelen, tegelijk betwist ik Eco’s (bewuste?) keuze om Dalí alleen in de lelijkheidsgeschiedenis op te nemen.

Als de kunst van Dalí ter sprake komt, dan tref ik vaak een fronsend gezicht: Lees verder Dalí – wat een kunst (1) Kennismaking →

Bijbel, Christendom, Geloof, God, Gods Koninkrijk, Goede Vrijdag, Jezus Christus, Meditatie, Pasen, Passie, Preek, Schilderkunst

Waar staan wij op Golgotha? Meditatie Goede Vrijdag 6 april 2012

NIJMEGEN - De begraafplaats achter de Cenakelkerk is door de kunstenaar Piet Gerrits voorzien van religieuze uitingen. Op de foto verschillende aspecten van Calvaries heuvel 26-03-2013
NIJMEGEN – De begraafplaats achter de Cenakelkerk is door de kunstenaar Piet Gerrits voorzien van religieuze uitingen. Op de foto verschillende aspecten van Calvaries heuvel 26-03-2013 (uit: Reformatorisch Dagblad)

Meditatie Goede Vrijdag 6 april 2012. Traditionele viering in de Stille Week.
Van: ds R.J. van Amstel, Barendrecht
Plaats: Gereformeerde Kerk “Bethelkerk”, Barendrecht
Gelezen teksten:
Psalm 22, vers 2 t/m 9 en Psalm 88, vers 10 t/m 19
Matteüs 26 en 27, een aantal tekstgedeeltes.

Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Waar staan wij op Golgotha op dit moment?
We zien het kruis. Naast Jezus nog twee. Misdadigers.
Het is al drie uur pure duisternis.
De zon heeft haar licht verloren en daarmee de maan ook. De elementen zijn door de war. De aarde beeft. De kosmos is in schok.

De hemel wordt in de hel geworpen.

Jezus Christus was radicaal: het Koninkrijk van God staat op doorbreken. Bekeer je, draai je om. God is heel dichtbij.
In wat Jezus deed, wat Hij zei, hoe Hij keek, hoe Hij luisterde, weerspiegelde Hij het volle leven van de hemel. Hij die de volheid van Gods Liefde kwam brengen, mensenharten stroomden daarvan over, een menigte mensen ging Hem, de Godmens, achterna.
Zijn aanwezigheid was gedeelde smart/halve smart en vreugde werd Lees verder Waar staan wij op Golgotha? Meditatie Goede Vrijdag 6 april 2012 →

Bijbel, Christendom, Cultuur, Goede Vrijdag, Jezus Christus, Kunstgeschiedenis, Meditatie, Pasen, Passie, Schilderkunst, Stille Week

Passie en Pasen in de kunst (2)

Deze Goede Vrijdag lees ik vanavond in de Bethelkerk, 19:30 uur in Barendrecht, delen uit het lijdensevangelie van Jezus Christus.  De meditatieve toespraak zal gaan over het vierde Kruiswoord van Jezus: “Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten?” (Matteüs 27, vers 46; NBV2004-vertaling)
Ik had een schilderij kunnen kiezen waar Jezus aan het kruis hangt. Echter het schilderij van de Nederlander Hiëronymus Bosch (geboren als: Jeroen Anthoniszoon van Aken, c. 1450 – August 9, 1516) getiteld “Jezus wordt gekroond met doorns” (1490-1500) houdt mij bezig vandaag.

De scène die Bosch hier verbeeldt is te vinden in Matteüs 26, vers 28 en 29. Jezus is dan reeds ondervraagd door de burgemeester van Jeruzalem, Pilatus, en de hogepriester Kajafas. Eerstgenoemde ziet geen schuld in Jezus. Hij wil Hem laten gaan, maar daar wordt heftig tegen geprotesteerd. Uiteindelijk wast Pilatus zijn handen en zegt dat hij niet schuldig is aan de dood van deze man tegenover de menigte mensen: “Zie het zelf maar op te lossen” (Matteüs 26,24) Pilatus laat Jezus kruisigen na Hem eerst te willen geselen.
De Romeinse soldaten weten wel raad met Hem. Lees verder Passie en Pasen in de kunst (2) →

Bijbel, Kerst, Kunstgeschiedenis, Proprium, Schilderkunst

Advent en Kerst in de Kunst (deel 3)

7 reacties

Tweede kerstdag is het vandaag – gisteren hebben we zingend en vierend Jezus Christus opnieuw in ons midden begroet, Licht in alle duisternis, heil voor onze ziel. In de tussenuren van familiair en in de vriendenkring vieren van het Kerstfeest, plaats ik vandaag de derde aflevering in deze korte serie “Advent en Kerst in de Kunst”: nu de kerst-variant, de geboorte van Christus: Opvallend is, dat in de schilderkunst relatief meer schilderijen zijn gemaakt waarin het (pas)geboren Kind een belangrijke plek inneemt dan de aankondiging (annunciatie) van de geboorte. Er zijn vele meesterwerken gemaakt in de 16e en 17e eeuw; daarvan laat ik graag iets zien in een volgende cyclus over advent en kerst in de kunst.
In deze derde bijdrage wil ik een kunstwerk uit de late 20e eeuw laten zien Nativity (1990) van de in de Verenigde Staten woonachtige aziatische kunstenaar He Qi (spreek uit als: hoe tsjie).

In de kerkdienst op Eerste Kerstdag heb ik tijdens mijn kerstpreek dit schilderij laten zien via de beamer en ook laten afdrukken op de orde van dienst. Tijdens deze Kerstdienst hebben zeven mensen belijdenis gedaan van hun geloof; daar verwijs ik naar in onderstaande tekst.
Lees verder Advent en Kerst in de Kunst (deel 3) →

Bijbel, Kerst, Kunstgeschiedenis, Theologie

Advent en Kerst in de Kunst (deel 2)

3 reacties

Engelen in schilderijen waarin de aankondiging (annunciatie) van Jezus’ geboorte wordt verbeeld, zien we vooral hemels-mensvormig weergegeven met witte en/of donker-gekleurde vleugels. We kennen ook de kleine, wat mollige engeltjes, de zogenoemde putti die een ondersteunende rol spelen in menig schilderij. Onderstaand schilderij van Henry Ossawa Tanner (1859-1937; de eerste Afro-Amerikaanse kunstenaar die internationaal doorbrak met zijn kunst; zie hier voor meer info ) getiteld Annunciation (1898; 144 cm x 181 cm; Museum in Philadelfia) laat die bekende verbeelding van de engel Gabriël weg. In plaats daarvan zien we zeer sterke, verticale straal van licht.

De lichtbron is goed zichtbaar. Bij andere grootmeesters als Caravaggio en Rembrandt is de lichtbron meestentijds buiten het frame van het schilderij te vinden of ergens mooi ‘weggestopt’. Hier weet Tanner ons direct te focussen op dat intense licht. In eerste instantie. Lees verder Advent en Kerst in de Kunst (deel 2) →

Bijbel, Doop, Kerkdienst, Preek

Preek zo 23.10.2011 Unique Selling Point

2 reacties

Preek zo. 23 oktober 2011 van ds R.J. van Amstel, Barendrecht
Plaats: Gereformeerde Kerk, Schoonrewoerd.
Bijzonderheid in deze eredienst: doop van Arianne Mirte (Maritza) van den Berg (* 17 september 2011)
Gelezen bijbelteksten: Jona 2, vers 1 t/m 11 & Matteüs 12, vers 33 t/m 41

Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

“Wat is eigenlijk het unique selling point, het USP, van de christelijke kerk?”  Deze afkorting USP komt uit de marketing: wat is de unieke, onderscheidende eigenschap, het beste verkoopargument, van een bepaald product.
Wat is het unieke, onderscheidende van ons als christelijke gemeente deel uitmakend van de Protestantse Kerk in Nederland, de PKN? Tuurlijk, je kunt wijzen naar de doop, zoals Maritza vanmorgen. Uniek wat daar zoal gebeurt. Dat moment dat het water klatert over het hoofd, een intens moment. Het is voelbaar dat God ineens zo dichtbij is. Dat Hij óók Maritza niet meer loslaat, het werk van zijn Handen aan jullie, Gerlinde en Johan, toevertrouwt.

Maar goed: de PKN kampt met een imago-probleem, zo is door onderzoeksburo Motivaction eerder dit jaar geconcludeerd. Een deel van de mensen weet de kerk te bereiken, maar een groot deel van de Nederlanders wordt niet warm of koud van de PKN, en dat geldt niet alleen voor niet-PKN’ers.  Wat is het unieke voordeel van het product waarvoor wij zondag bij elkaar komen, dat we samen bidden, samen dopen, samen bidden, elkaar samen ontmoeten? Lees verder Preek zo 23.10.2011 Unique Selling Point →

Bijbel, Dalí, Homiletiek, Kunstgeschiedenis, Sabbatical, Schilderkunst, Studieverlof

Studieverlof “Homilie met Dalí”

8 reacties

Sinds maandag 3 tot en met zondag 30 oktober geniet ik een eerste maand (van in totaal drie) van studieverlof-oude-stijl (1).  Deze blog is daar mede resultaat van. Ik zat te dubben hoe van dit studieverlof over “Homilie met Dalí” verslag te doen: een boekje maken voor de gemeente leek me het meest voor hand liggend. Collega ds Ton Verbeek hier in Barendrecht heeft een mooi boekje gemaakt over de viering van het Heilig Avondmaal. Tegelijk vertelde hij me hoeveel tijd het uiteindelijk kost om tot zo’n eindresultaat te komen.

Sociale media

Via Twitter waar ook diverse predikanten volop tweeten over hun wel en wee en linken naar hun eigen blogs en via bevriende collega-predikanten kwam ik tot de keuze om een blog te starten. Zo kan ik in afleveringen de vruchten van het studieverlof laten proeven aan iedere geïnteresseerde, binnen en buiten Barendrecht. Deze blog is te zien als een groeidiamant: omdat het rijpingsproces rondom de invulling van mijn studieverlof nog bezig is, kan er nog het een en ander veranderd worden in de komende periode.

Kan een kunstenaar mij helpen een preek te schrijven

In de periode voorafgaand het studieverlof groeide mijn eerste basale vraag: “Kan de kunstenaar/schilder mij helpen een preek te schrijven?” Er is erg veel mooie kunst te vinden in de artistieke rugzak van de wereldgeschiedenis en ik ben menigmaal verbaasd hoe een kunstenaar de vertaalslag weet te maken van een Bijbeltekst naar een doek. Mede door eigen gemaakte presentaties  met schilderkunst met advent/Kerst- of lijdenstijd/passie-thematiek ben ik op het spoor gekomen: zoals het preken voor mij een Bijbeltekst vertalen, verbeelden naar de hoorder anno nu, zo gaat de schilder met zijn eigen insteek te werk om een Bijbeltekst of -thema om te zetten in beeld.

Dalí of He Qi of Caravaggio?

Welke kunstenaars zou ik dan willen bestuderen? Om het overzichtelijk te houden heb ik gekozen voor een drietal kunstenaars: Caravaggio, Dalí en He Qi.

Lees verder Studieverlof “Homilie met Dalí” →