5e bijeenkomst – februari 2012 verslag

Verslag 5^e bijeenkomst “Post van Paulus”, februari 2012.
We maken een stap naar 2000 jaar geleden. We proberen iets van de horizon in het oog te houden. De 2012-bril even afzetten.
We lezen als opening van de gespreksbijeenkomst Galaten 3, vers 15 t/m 29 omdat we een paar eerste schreden willen zetten welke rol de wet wel of niet speelt bij Paulus. Welk beeld heeft hij van de wet?
Om een beetje in te komen een korte herhaling: het mooie is dat Paulus God en Jezus als beginpunten/bron ziet van de schepping. Door Jezus wordt duidelijk dat de ordening van de wereld geheel wordt vernieuwd in Jezus. Deze tijd staat in het teken van de ogenblikkelijke terugkomst van Jezus Christus (eschatologie). Terwijl Paulus en de medechristenen wachten, zijn er andere krachten te benoemen: 1. het kwaad (Galaten 1,4), daarvan heeft Jezus ons bevrijd; echter kwaad is nog steeds zichtbaar. 2. God is nabij met de gave van de Heilige Geest die de belofte van de wederopstanding uit de dood warm houdt. 3. de onderworpenheid aan de Wet.

GROEPSVRAAG: ervaren jullie zelf een bepaalde onderworpen-zijn in de wereld?

De mens is niet langer onder de onderwerpende elementen, maar nu onder regering van God. De oude kosmos is gekruisigd, ‘ingeruild’ voor nieuwe schepping. De kosmologische wet werd verbroken en daarmee ook de religieuze wetgeving, of deze dus Grieks-kosmologisch-religieus was of van Joodse komaf (thora). De religieuze wetgeving regelt de verhouding tussen kosmos en mens. Rituelen waren bedoeld om in het reine te komen met de kosmos, met een godheid of om de elementen al biddend een zetje in de rug geven. Door Jezus zijn die rituelen overbodig gemaakt, is de religieuze wetgeving in dezen niet meer rechtsgeldig.
Paulus trekt in zijn brieven een parallel tussen de onderworpenheid aan de kosmische orde der elementen de onderwerping aan de wet, dit was een derde kracht in de wereld. Paulus kende de kracht van de onderworpenheid aan de wet aan den lijve, toen hij zelf nog Farizeeër was en de christenen vervolgde.

Een jongere tijdgenoot van Paulus, de Griekse wijsgeer Plutarchus, zei dat goede religieuze rituelen mede gebaseerd zijn op de kosmologische ordening.
Plutarchus wijst dan bijvoorbeeld op de Isis-godsdienst oorspronkelijk uit Egypte. Het was verboden om ui te eten, want deze plant kan alleen groeien als de maan afneemt. In de Romeinse religieuze gebruiken was het normaal dat bij een huwelijksvoltrekking water en vuur werden aangeraakt door de bruid: het mannelijke vuur zet in beweging en het water wordt de voedingsbodem waar nieuw leven uit ontstaat.
Bij de joden zien we die religieuze ordening terug bij het belangrijke reinigingsritueel: as en water zijn bestanddelen die gebruikte om zichzelf te reinigen, zie bijvoorbeeld Numeri 19,17-19. Zo wordt de verbondenheid uitgesproken: we zijn van deze elementen een mix, we worden ermee gevormd (geboorte) en zo zullen ze ook weer uit elkaar vallen (dood).

De tweede thematiek die we willen behandelen mbt. de inhoud van de brief aan de Galaten: rechtvaardiging door geloof, bevrijd worden van de Wet: (zie verslag januari 2012 over de andere thematiek: judaïserende christenen) De (joodse) wet bracht volgens Paulus geen verlossing/redding; de wet zet niets recht. Die wet brengt enkel de zonde aan het licht, de wet benoemt de zonde; de wet kan vervloeken (Gal.3,10). De wet leert te onderscheiden in goed en kwaad en zodoende de mens het besef te geven te leven naar Gods wil. Maar die wet heeft niet de krácht om de mens zo te laten leven, of de mens zo sturen te leven naar Gods Wil.
De wet vervloekt (Galaten 3, vers 10 en 13: “vervloekt wie aan een paal hangt”, zie Deut.21,23); de wet een is nood-oplossing, geschonken door engelen aan Mozes, tijdelijke aard (Gal.3,17-18). Gods Verbond wordt pas goed zicht- én hoorbaar in Jezus Christus, het zaad (de nakomeling) van Abraham doet ons delen in de zegen. Van die zegen leven wij door de gave van de Heilige Geest. (Galaten 3,14). Niet de wet of het doen van de wet is contactpunt met God, maar Jezus Christus is contactpunt/brandpunt van God.
De wet heeft meerdere consequenties: de wet maakt scheiding tussen etnisch Israël en alle andere volken. Zij die zich laten besnijden scheiden zich af van hen die leven met geloof alleen, zonder zichtbare tekenen als besnijdenis.
De etnische jood gaat niet aan tafel met een onbesneden heiden en zullen met hem/haar niet het voedsel delen.
De etnische jood zal een christen nooit volledig kunnen accepteren dat die christen volledig in God kan geloven.
De etnische jood ziet de vrouw als tweederangs burgers, ze zijn geen volwaardig deelnemer aan de joodse samenleving. Ze zaten apart boven op de galerij in de synagoge, de mannen beneden, dichterbij het heil/de thorarol. Vrouwen waren onrein tijdens de menstruatiecyclus. Slaven hadden een lagere maatschappelijke status in de ogen van de joodse mannen.
Paulus zette daar radicaal iets anders tegenover: Galaten 3, vers 28. Gelijkheid, geen standsverschillen; fundamenteel zijn de mensen gelijk (zie ook mensbeeld van Paulus, verslag van de 2e bijeenkomst).

GROEPSVRAAG: hoe is de gelijkheid in Christus anno 2012 te begrijpen?

Als we Galaten 3 lezen, dan klinkt er een grote hoeveelheid en energie in deze woorden van Paulus. Hij heeft een visie op de mensheid die door Christus is geïnspireerd en haaks staat op zijn joodse geloofsgenoten, zoals de fractie-Jakobus die in Galatië tot Paulus’ woede de wet weer willen invoeren alsook de besnijdenis. Belangrijk voor Paulus: menselijkheid, gelijkheid, geen afstanden en kloven maar elkaar dragen en verdragen. Dat alles in de Naam van Jezus Christus. Bekleed je met Christus, met enkel geloof (Galaten 3, 27-28; zie ook Romeinen 13,14)

GROEPSVRAAG: op welke manier bekleed je jezelf met Christus? Hoe is dat zichtbaar in je dagelijks leven? Of waar zou je aan willen werken?

Volgende keer, maart 2012: Galaten 3, 19 t/m 29 nader bekijken om te ontdekken welk beeld Paulus heeft omtrent (de) wet. En wat betekent gerechtvaardigd zijn door geloof, als de wet is vervuld in Jezus Christus?