![[ iBelieve ]](https://amstel4.nl/wp-content/uploads/2019/07/cropped-james-toose-zWA7Obpb4R4-unsplash-cut-out.jpg)
“
Eigenlijk weten we niet waarom we dromen”, aldus dromenkenner en psycholoog Douwe Draaisma die onlangs het boek De Dromenwever heeft geschreven. De meeste dromen zijn verdwenen, zodra we ontwaken. Soms probeer ik weleens een droom op te roepen. Bijvoorbeeld het beangstigende fragment dat tijdens de preek mijn iPad vastloopt. Helaas, iedere poging strandt. Een bekende, wetenschappelijke verklaring waarom we dromen heeft te maken met Lees verder Uit de droom helpen
Categoriearchief: Dalí
Dalí – wat een kunst (3) God alles in allen
“Grote kunst heeft slechte manieren”, aldus Simon Schama die hoogleraar kunstgeschiedenis is aan de Columbia Universiteit in de Verenigde Staten. Hij vervolgt in zijn inleiding van zijn boek “De kracht van kunst”(1):
“Door de eerbiedige stilte in een museum zou je kunnen gaan denken dat meesterwerken beleefd zijn, visioenen die sussen, betoveren en verleiden, maar in werkelijkheid zijn het schurken. Meedogenloos en berekend nemen de beste schilderijen je in de houdgreep, verstoren je evenwicht en zetten je realiteitszin op losse schroeven.” (p.7) En: “De kracht van kunst is de kracht van de ontregelende verbazing […] Naast het bieden van schoonheid heeft de kunst ook als missie het alledaagse te verstoren.” (p.8)
Die kunst van het verstoren verstaat Salvador Dalí heel goed. Zijn publiek neemt tijdens zijn leven in grote aantallen toe, niet alleen met bewonderaars en kunstenaars die door hem worden geïnspireerd. Ook critici en vijanden pakken iedere gelegenheid aan om hem te besmeuren. André Breton, de leider van een groep surrealistische kunstenaars, bewerkt in 1949 de naam van Salvador Dalí tot “Avida Dollars”, vertaald: Lees verder Dalí – wat een kunst (3) God alles in allen
Dalí – wat een kunst (2) Drijfveren
.
“Kunst helpt je te leven en te sterven”
Woorden van de filosoof Alain de Botton (1969) in de Volkskrant van 13 juli jongstleden.
“Kunstwerken kunnen ons leven beter maken. We moeten zo vaak sterk zijn, dat we steeds slechter worden in zacht en aardig zijn. Kunst nodigt ons uit weer aardig te zijn.” En: “Kunst is een geconcentreerde dosis van goede dingen in de wereld.”
Kunst kan, aldus De Botton, emoties oproepen die we reeds kennen en ook diegenen die we verloren waren of dachten. Kunst is zelfs in staat om balans te geven, al zal zij niet direct kunnen helpen met problemen. Nu ik een aantal boeken over Dalí heb gelezen(1), Lees verder Dalí – wat een kunst (2) Drijfveren
Dalí – wat een kunst (1) Kennismaking
“De geschiedenis van de lelijkheid” en “De geschiedenis van de schoonheid” zijn twee titels voor twee forse kunstboeken vol schone en lelijke kunst, kundig en meeslepend geschreven door de Italiaanse auteur en veelweter Umberto Eco. En wat mij nu vooral opvalt: te midden van een grote berg aan kunstigheden, tref ik slechts een drietal schilderijen van Salvador Dalí aan. En raad eens waar alle drie zijn te vinden, nota bene in het lelijkheidsoverzicht. Tuurlijk, over smaak valt niet te onderhandelen, tegelijk betwist ik Eco’s (bewuste?) keuze om Dalí alleen in de lelijkheidsgeschiedenis op te nemen.
Als de kunst van Dalí ter sprake komt, dan tref ik vaak een fronsend gezicht: Lees verder Dalí – wat een kunst (1) Kennismaking
Wat vind jij van de Crucifix van Dalí?
Inmiddels ben ik over de helft van mijn studieverlofperiode in deze zomermaanden. Vooral veel gelezen en nagedacht over een eerste poging om verbindingen te leggen tussen de schilderkunst van Dalí en de kunst van (het maken van) preken. In de biografie van de schilder Dalí (geboren in 1904, Spanje) ben ik inmiddels beland in de jaren 50. Het lezen en vooral ook bekijken van zijn schilderkunst in de loop van zijn leven is bijzonder inspirerende kost. Dankbaar maak ik gebruik van de Taschen-uitgave “Salvador Dalí – The Paintings”, klik hier.
Inmiddels ben ik lezend en studerend bij het schilderij aangekomen dat een belangrijk onderdeel zal zijn bij de beantwoording van mijn studieverlofvraag of de schilder Dalí mij kan leren een preek te schrijven. Hieronder zie je een sterk verkleinde weergave van de beroemde schildering: Christus van Sint Johannes van het Kruis (Engels: Christ of St. John of the Cross), geschilderd door Dalí in 1951.
Klik op de afbeelding en een nieuw venster of tabblad in je browser zal geopend worden. Dan heb je goed zicht op het schilderij dat in werkelijkheid 205 cm bij 116 cm groot is. Ook daar kun je je kijkervaringen verwoorden in een reactie. Inmiddels heeft een aantal mensen dat op diverse manieren gedaan. Zeker een kijkje waard.
Bij navraag in de afgelopen periode Lees verder Wat vind jij van de Crucifix van Dalí?
Studieverlof “Homilie met Dalí” (vervolg)
Bijna twee jaar verder en ik kan de draad weer oppakken die ik in eind oktober 2011 heb neergelegd. In mijn vorige gemeente Barendrecht heb ik een begin gemaakt met het driemaandelijkse studieverlof: “Homilie met Dalí”. In verband met het aangenomen beroep vanuit en het verhuizen naar Zunderdorp en Amsterdam en in overleg met bestuur en kerkenraad is afgesproken dat ik de resterende twee maanden in 2013 kon gebruiken.
Vanaf nu tot en met 25 augustus heb ik de tijd om verder te gaan met de vraag of de kunstschilder Salvador Dalí mij kan helpen een preek te schrijven. Deze insteek heeft verschillende boeiende kanten: enerzijds kan ik mijn kennis rondom preekkunde (homiletiek) weer opfrissen en bijspijkeren. Anderzijds kan ik me verder verdiepen en daarmee lijntjes leggen tussen kunstgeschiedenis en theologie en dan met name de boeiende biografie en gedachtenwereld van Dalí. De naam Dalí roept steevast reacties op. De een vindt zijn kunst vulgair en lelijk. De ander spreekt in superlatieven. Door hem gemunte uitdrukkingen als “paranoïde-kritische methode” of “concrete irrationaliteit” lijken op het eerste gezicht vaag en verwarrend. Tegelijk zetten ze mij op scherp, nu ik meer weet van de achtergronden van deze woorden. Daarover meer in de komende periode.
Wat ik tot nu gedaan heb, een overzicht: Lees verder Studieverlof “Homilie met Dalí” (vervolg)
Salvador Dalí – Zelf aan het woord (1977; @YouTube)
{CONCEPT TEKST} Salvador Dalí is overleden in 1989. 12 Jaar voor zijn dood heeft hij op de Spaanse televisie (zo vermoed ik) een interview gegeven met een Spaanse journalist Soler Serrano. Ik had Dalí nog nooit in bewegende beelden gezien of überhaupt zijn stem gehoord. Op Youtube is het bewuste interview in acht filmpjes geknipt. En ik heb met smaak, gelach en verwondering geluisterd naar wat er zoal uit de mond van deze kunstenaar komt. Een aantal zeer verhelderende zaken heb ik gehoord dat weer een bepaald licht werpt op mijn studieverlof-thema: “Homilie met Dalí”. Wat mij aanspreekt uit de video’s en eventueel wil gebruiken voor mijn studieverlof-onderwerp heb ik onder de desbetreffende video opgeschreven, als een collectie, (nog) niet om te systematiseren.
Hier de eerste video op Youtube:
Lees verder Salvador Dalí – Zelf aan het woord (1977; @YouTube)
Studieverlof “Homilie met Dalí”
Sinds maandag 3 tot en met zondag 30 oktober geniet ik een eerste maand (van in totaal drie) van studieverlof-oude-stijl (1). Deze blog is daar mede resultaat van. Ik zat te dubben hoe van dit studieverlof over “Homilie met Dalí” verslag te doen: een boekje maken voor de gemeente leek me het meest voor hand liggend. Collega ds Ton Verbeek hier in Barendrecht heeft een mooi boekje gemaakt over de viering van het Heilig Avondmaal. Tegelijk vertelde hij me hoeveel tijd het uiteindelijk kost om tot zo’n eindresultaat te komen.
Sociale media
Via Twitter waar ook diverse predikanten volop tweeten over hun wel en wee en linken naar hun eigen blogs en via bevriende collega-predikanten kwam ik tot de keuze om een blog te starten. Zo kan ik in afleveringen de vruchten van het studieverlof laten proeven aan iedere geïnteresseerde, binnen en buiten Barendrecht. Deze blog is te zien als een groeidiamant: omdat het rijpingsproces rondom de invulling van mijn studieverlof nog bezig is, kan er nog het een en ander veranderd worden in de komende periode.
Kan een kunstenaar mij helpen een preek te schrijven
In de periode voorafgaand het studieverlof groeide mijn eerste basale vraag: “Kan de kunstenaar/schilder mij helpen een preek te schrijven?” Er is erg veel mooie kunst te vinden in de artistieke rugzak van de wereldgeschiedenis en ik ben menigmaal verbaasd hoe een kunstenaar de vertaalslag weet te maken van een Bijbeltekst naar een doek. Mede door eigen gemaakte presentaties met schilderkunst met advent/Kerst- of lijdenstijd/passie-thematiek ben ik op het spoor gekomen: zoals het preken voor mij een Bijbeltekst vertalen, verbeelden naar de hoorder anno nu, zo gaat de schilder met zijn eigen insteek te werk om een Bijbeltekst of -thema om te zetten in beeld.
Dalí of He Qi of Caravaggio?
Welke kunstenaars zou ik dan willen bestuderen? Om het overzichtelijk te houden heb ik gekozen voor een drietal kunstenaars: Caravaggio, Dalí en He Qi.