Studieverlof “Homilie met Dalí” (vervolg)

Bijna twee jaar verder en ik kan de draad weer oppakken die ik in eind oktober 2011 heb neergelegd. In mijn vorige gemeente Barendrecht heb ik een begin gemaakt met het driemaandelijkse studieverlof: “Homilie met Dalí”. In verband met het aangenomen beroep vanuit en het verhuizen naar Zunderdorp en Amsterdam en in overleg met bestuur en kerkenraad is afgesproken dat ik de resterende twee maanden in 2013 kon gebruiken.

Vanaf nu tot en met 25 augustus  heb ik de tijd om verder te gaan met de vraag of de kunstschilder Salvador Dalí mij kan helpen een preek te schrijven. Deze insteek heeft verschillende boeiende kanten: enerzijds kan ik mijn kennis rondom preekkunde (homiletiek) weer opfrissen en bijspijkeren. Anderzijds kan ik me verder verdiepen en daarmee lijntjes leggen tussen kunstgeschiedenis en theologie en dan met name de boeiende biografie en gedachtenwereld van Dalí. De naam Dalí roept steevast reacties op. De een vindt zijn kunst vulgair en lelijk. De ander spreekt in superlatieven. Door hem gemunte uitdrukkingen als “paranoïde-kritische methode” of “concrete irrationaliteit” lijken op het eerste gezicht vaag en verwarrend. Tegelijk zetten ze mij op scherp, nu ik meer weet van de achtergronden van deze woorden. Daarover meer in de komende periode.

Wat ik tot nu gedaan heb, een overzicht:
1. Eerste blog over de invulling van het studieverlof zoals ik begin oktober 2011 voor ogen had, klik hier.

2. Een blog-in-progress waar ik aandacht besteed aan een interview met Dalí in 1977. De schilder doet op z’n zachtst gezegd bijzondere uitspraken omtrent zijn leven, zijn persoon en zijn werk, klik hier. Helaas zijn de videobeelden op Youtube waarnaar ik verwijs geblokkeerd. Er is wel een andere Youtubepost te vinden, echter niet ondertiteld.

3. De derde blog, getiteld “Jij en ik zijn (niet) okay”, heb ik geschreven over het eerste deel van de Duitstalige homiletiek van Wilfried Engemann, Einführung in die Homiletik (2e druk, 2011), klik hier. Met name de rol van de voorganger, zijn zelfbeeld en het beeld dat hij heeft van de gemeente, heeft mij aan het denken gezet.

4. Een tweetal blogs over het tweede boek van ds Klaas Hendrikse: God bestaat niet en Jezus is zijn Zoon. Dit boek heeft niet zozeer met het thema van mijn studieverlof te maken. Wel wilde ik in de laatste oktoberweek mijn eigen mening vormen rondom dit nieuwe boek en de uiteindelijk een zachte dood gestorven hype in vooral kerkelijk Nederland; klik hier en hier.

De komende weken is mijn lees- en schrijfroute als volgt:
5. Een blog waarin ik mijn gedachten laat gaan over het tweede en derde deel van de homiletiek van Engemann. Ik zal vooral bepaalde accenten benoemen die passen bij mijn studieverlofvraag.
UPDATE 26.8.2013: gaandeweg het lezen van deze homiletiek ben ik afgehaakt bij het wat taaie en minder grijpbare middendeel. Weinig nieuwe info die ik kan gebruiken voor een interessante blog. Het boek heb ik voor 75% gelezen  op dit moment.

6. Een levensbeschrijving van Salvador Dalí in meerdere blogafleveringen samengevat waarin ik centrale thematieken in zijn leven en in zijn schilderkunst voor het voetlicht breng. Daarbij heb ik speciale aandacht voor de ‘bekering’ van Dalí: van rabiaat atheïst werd hij lidmaat van de Rooms-Katholieke Kerk. Sindsdien heeft Dalí diverse religieus-getinte kunstwerken gemaakt.
>> Blog 1: inmiddels is het eerste blog van een serie “Dalí – wat een kunst” gepubliceerd, klik hier.
>> Blog 2 over een aantal drijfveren van Dalí is inmiddels door mij op de blog geplaatst, klik hier.
>> Blog 3: de religieuze wending van Dalí van rabiaat atheïst naar christen. Bijzonder om dit van hem te ontdekken, klik hier.

7. Met de opgedane kennis vanuit Engemann en de literatuur rondom Dalí ga ik in het 4e blog (nu in concept) goed kijken naar het schilderij van Dalí getiteld: Christ of Saint John of the Cross (1951); dit doek hangt in Kelvingrove Art Gallery and Museum, Glasgow. Een voor mij bijzonder intrigerend doek, klik hier voor een afbeelding.
UPDATE: ik heb een enquête en een peiling gehouden over hoe mensen denken over het schilderij. Er hebben inmiddels meer dan 50 personen een stem uitgebracht. Daarbij hebben verscheidene mensen hun gedachten verwoord in het reactiescherm van het blog. Daar ben ik zeer blij mee. Klik hier als je je mening wilt geven over het schilderij en mee wil doen aan korte enquête.

8. Een concluderende blog hoop ik eind augustus 2013 te schrijven waarin ik de vraag hoop te beantwoorden of de kunstschilder Dalí mij kan helpen een preek te schrijven.
UPDATE 26.8.2013: omdat de tijd toch beperkter was dan in eerste instantie wegens pastoraat in eigen gemeente en voor DmB en omdat ik maart 2013 vader ben geworden van een tweeling, zal deze conclusie nog even moeten wachten. Waarschijnlijk medio november van dit jaar dat ik er meer over kan zeggen.
UPDATE 29.2.2020: ik hoop dit jaar een volgende stap te kunnen zetten.

9. Als het mij vergund is wat betreft tijd, probeer ik een preek á la Dalí te schrijven.

In de tussentijd werk ik deze blogbijdrage regelmatig bij met linkjes en dergelijke. En ook via deze weg wil ik het bestuur van DmB en de kerkenraad van Zunderdorp hartelijk bedanken dat ze mij de gelegenheid de geven het project af te kunnen ronden.

ds Robert-Jan van Amstel, 8 juli 2013; tekst aangepast 30 juli 2013; 14, 21, 26 augustus 2013 en 29 februari 2020.