Wat zou jij aan God willen vragen? #mentimeter

Ik moest even slikken afgelopen zondag. De bezoekers in de kerkzaal van de Gereformeerde Kerk in Putten waar ik als dominee actief ben, had ik aan het begin van de toespraak (preek) gevraagd om via Mentimeter te reageren op de vraag: “Wat zou jij voor jezelf aan God willen vragen?”.
Hieronder een fragment, klik op het rode vlak en je komt direct op de juiste plaats:

De diversiteit en intensiteit van wat uit de harten van de mensen kwam, was groot en sterk. Van de tien plaatjes die uiteindelijk werden ingevuld, deel ik er drie. Klik op een van de plaatjes en in een nieuw venster van je browser worden ze wat groter weergegeven, zodat je de tekst makkelijker kunt lezen:

Van mijn stuk gebracht

Hoe meer antwoorden op het beamerscherm verschenen, hoe meer ik van mijn stuk werd gebracht. Ik werd mij op datzelfde moment bewust, dat ik de vraag veel te breed heb gelaten en deze dus meer had te preciseren. Je zult in het fragment gemerkt hebben, dat ik moeite had om mezelf te herpakken. Hoe ga ik dit alles met elkaar verbinden?

Salomo

De aanleiding om met deze vraag aan de gang te gaan is het Bijbelverhaal over de jonge koning Salomo die in een droom bezoek krijgt van God (1 Koningen 3). God zegt tegen Salomo: “Vraag Mij wat je wilt en Ik zal het je geven.” (vers 5) In plaats van rijkdom of een lekker lang, onbezorgd leven vraagt Salomo om een opmerkzame geest, oftewel om wijsheid. Salomo krijgt deze volop, zo zal blijken in zijn leven.

Pubers

De vraag van God aan Salomo stelde ik eens aan gespreksgroep van pubers in de kerk en één van hen zei: “Ik wil God zelf zijn. Lekker chillen op Ibizia en Tiktok bekijken. De mensen zoeken het maar uit.” Meestal wordt vanuit eigen materialisme en belangen geredeneerd als mensen worden gevraagd wat zij van God zouden willen krijgen: geen zorgen meer hebben over geld, de baas spelen over/in de wereld, doen waar je zelf zin in hebt, etcetera.

Risico (1) – kleurverandering

Wat dus in de kerk voorbij kwam afgelopen zondag, bracht een heel andere kleur mee. Zo kom ik bij de vraag uit: “Welk risico neem je als je een app als Mentimeter gebruikt tijdens een kerkdienst?” Laat ik vooropstellen dat het gebruik van interactieve apps als Mentimeter en Kahoot een verrijking zijn voor een kerkdienst. De app heb ik al een paar keer gebruikt tijdens kerk- en jeugddiensten. De kracht en het plezier ervaar ik als voorganger regelmatig als ik de interactie tussen bezoekers, voorganger en wat er gebeurt tijdens de viering zie gebeuren. Op z’n zachtst gezegd vind ik het geweldig. De betrokkenheid neemt zienderogen toe en op een bepaalde manier voelen de mensen zich gehoord en gezien. Niet alleen de mensen die in de kerkzaal zitten, ook zij die via de livestream zijn verbonden kunnen vanuit huis of waar ze ook kijken, meedoen met Mentimeter. Dat men anoniem kan reageren, werkt drempelverlagend.

Woordenwolk zo. 16 oktober 2022

Als predikant van de Gereformeerde Kerk in Putten heb ik Mentimeter tot nu twee keer gebruikt. Half oktober was de primeur alhier: tijdens de gezinsdienst werd bijvoorbeeld massaal gereageerd tijdens de preek. Dat leverde een dichtbevolkte woordenwolk (wordcloud) op zonder wanklanken als profaan taalgebruik of gevloek.

Een mooi staalkaatje van wat zoal wordt opgepikt uit de (toes)preek van half oktober jongstleden. Dat geldt ook voor de voorbeden die de hoorders kunnen aanreiken via Mentimeter. Normaliter ligt een voorbedenboekje bij de ingang van de kerk waar je wat in kunt schrijven, daar wordt echter nauwelijks gebruik van gemaakt. Hoe schril is het contrast met de hoeveelheid voorbeden die via Mentimeter op het scherm voorbij scrolden.

Risico (2) – onbalans

Terug naar de dienst van afgelopen zondag. De antwoorden die voorbij kwamen aan het begin van de preek met die open vraag, zoals je die kunt zien in de getoonde dia’s bovenaan, brachten een eigen gewicht mee waardoor ik wat uit balans en wat geëmotioneerd raakte. Dat is het risico dat je als voorganger neemt: ik krijg direct voor ogen wat er leeft (veel!) in de gemeente, bij deze groep mensen op een doodgewone zondagmorgen in een godshuis zoals hier in Putten. De bandbreedte van vragen aan God gaat van vrede in de wereld tot het geschenk van nieuw leven (“een kind”) en de existentiële vraag of God de mens ziet (“kent U mij?”).
De woordenwolk naar aanleiding van de preek is uiteindelijk zo geworden:

Het aantal reacties is een stuk lager dan de woordenwolk van 16 oktober jl. Ik heb namelijk het aantal reacties beperkt naar twee per deelnemer. Dat geeft wat meer ruimte voor andere gedachten. In de toespraak geef ik vooral aandacht aan het horende hart, dat het daarmee begint. Na de dienst vroeg iemand mij met enige teleurstelling in de stem: “Mag je God dan niets anders vragen dan alleen maar een horend hart?” Natuurlijk kun je God alles vragen. En dat had ik in de preek ook kunnen zeggen wat ik dus niet gedaan heb.

Hart geraakt

Als voorganger neem je dus een risico als je gaat werken met Mentimeter en tegelijk vind ik dit fenomeen geweldig: juist in een vertrouwelijke omgeving waar kerkbezoekers warmte en veiligheid ervaren, krijgen hartenkreten, diepgelegen verlangens en veelal-niet-zichtbaar lijden een plek in het levende hart van de gemeente. En daarmee wordt Gods hart geraakt.

Robert-Jan van Amstel, 9 november 2022