Wat betekent het om te leven?

“Hoelang uw verblijf op deze kleine planeet ook mag duren en wat u ook mag overkomen, het belangrijkste is dat u van tijd tot tijd de heerlijke streling van het leven voelt.”

Ik voelde het kippenvel op mijn armen komen, toen ik deze woorden las. Ik kom ze tegen als citaat uit het boek Leven in volheid. Een christelijke verbeelding van Timothy Radcliffe (2021). Daarin staat hij uitgebreid stil bij de vraag: “Wat betekent het om te leven?” De van christelijke origine Dominicaanse auteur zegt, dat het christelijk geloof vrijwel geheel om déze vraag draait. Hij verwijst naar Jezus Christus die zegt in Johannes 10, vers 10:

“Ik ben gekomen om hun het leven te geven in al zijn volheid.” (NBV21)

De heerlijke streling van het leven – wat kan ik mij daarbij voorstellen? Heb jij lezer er een beeld bij? Of een ervaring?

Streling

Radcliffe vertelt over de oorsprong van het citaat. Dat komt van een oorlogscorrespondente die een bochtig leven leidt vol schoonheid, goedheid, absurde en pijnlijke wendingen, lachen en huilen. Uiteindelijk wordt ze ziek. Ze stelt zichzelf de vraag of ze er niet zelf een einde aan zal maken. Ze wordt aan het denken gezet door de woorden van de heerlijke streling van het leven.  Wat is die streling dan?

Haar leven overziend en terugblikkend op haar tijdlijn verrast de complexiteit van haar leven haar niet zozeer, wel de conclusie die ze trekt. Juist het ingewikkelde van het leven heeft haar in leven gehouden. De heerlijke streling van het leven heeft ze diverse keren ervaren, ook op momenten dat ze diep zat, dat er geen houvast leek te zijn, van alles en iedereen verlaten.

Menig mensenleven kan rommelig verlopen. Mensen lijden. Mensen genieten. Mensen spreken van liefde en er wordt gehaat. Dankbaarheid moet weleens plaatsmaken voor onvrede,  voor boosheid, voor de schaduwkanten die we als mensen herbergen. De eerste die zegt geen schaduwkanten te hebben mag zich nu laten horen.

Volheid

Te midden van alles dat het mens-zijn zo kenmerkt, alle plussen en minnen, is Jezus Christus het levende Woord van God. Hij heeft onder ons gewoond. Zie je het voor je? Deze Jezus, deze mens als God die dient, komt de volheid schenken.
Ik zie dan niet welgevulde tafels, ruisende palmbomen en strakblauwe lucht in een wereld waar alle dood, gebrokenheid en tranen zijn verdwenen. Wel zie ik die volheid die Jezus wil schenken of: de heerlijke streling van het leven, op meer menselijke schaal verscholen in twee letters: JA.

Sla je Bijbel op bij 2 Korintiërs 1, vers 19 en 20. (of klik op de tekst, in een nieuw tabblad zal de Bijbeltekst verschijnen) Ik lees daar: Jezus belichaamt het “ja” van God. In Hem worden alle beloften van God ingelost. Door Hem zeggen wij Amen, zeggen wij “ja”. We kiezen voor het leven in al haar mooie en andere kanten.

Het meisje dat danst

Wat ik een sterk voorbeeld vind van de volheid van Jezus, de heerlijke streling van het leven, Gods “Ja” is te zien op een schilderij van de Nederlandse kunstenaar Marius van Dokkum. Van dat schilderij heb ik een foto gemaakt dat in het museum met zijn naam in Harderwijk hangt.

Van Dokkum schildert een groep kerkgangers op elkaar gepakt zittend in de met deurtjes afgesloten kerkbanken. De gezichten staan wat nors, afwachtend, afwijzend en nieuwsgierig. De organist kijkt om het hoekje van de orgelkast. Ook de brede dominee kijkt met argwaan over de rand van de houten broek wat beneden gebeurt. Natuurlijk wordt ons oog getrokken door het meisje dat we zien dansen. Alles is in beweging bij haar. Ze lijkt iets boven de grond te zweven. Haar felrode trui met daarop een wit lammetje zichtbaar (verwijzend naar Christus) is oogstrelend. Is ze ondeugend? Of is ze in haar kinderlijke eenvoud een teken van de Geest?

Ritme

De schilder (die we in het schilderij terugzien als de man met het witte haar én baard) laat in dit kunstwerk eigenlijk het verborgen verlangen zien dat in de kerkganger of gelovige of Godzoeker leeft: een verlangen naar onbevangenheid of de heerlijke streling van het leven. Alsof het meisje weer de mensen in het ritme wil krijgen van de nieuwe schepping die we zijn.

Als je goed kijkt lijkt het meisje dansend in het licht op de letter J verwijzend naar de naam van onze Heer. De A ontbreekt nog –  ben jij die?

ds Robert-Jan van Amstel, 11 maart 2022
(bovenstaande tekst is opgenomen in Kerkvenster, kerkblad van de Protestantse Gemeente Alexanderkerk Rotterdam, uitgave feb.2022)