Eerst maar dit gebed uit een recente film:
Dearest Father and Almighty Creator,
We ask for your grace tonight despite our pride.
your forgiveness despite our doubt.
Most of all Lord, we ask for your love to soothe us
through these dark times.
May we face whatever is to come in your divine will,
with courage and open hearts of acceptance.
Amen.
In eigen vertaling:
Geliefde Vader en Almachtige Schepper,
we vragen vanavond om uw genade, ondanks onze trots,
om uw vergeving, ondanks onze twijfel.
Vooral, Heer, vragen we U om uw Liefde
ons te troosten in deze donkere tijden.
Mogen we tegemoet zien wat zal komen door uw heilige wil
met moed en open harten van acceptatie,
amen.
De scène waar deze woorden worden uitgesproken:
Na deze woorden die het hart raken worden de verwoestende gevolgen zichtbaar als een kolossale meteoriet de aarde raakt. Deze scene waar een jonge skater bidt in deze ruim twee uur durende Netflix-filmhit Don’t look up is voor mij één van de mooiste.
Astronoom
Om deze scene in de context te zien, zal ik kort de rode filmdraad beschrijven zonder een aantal verrassende spoilers te verraden. Een astronoom en zijn collegae ontdekken een meteoriet met een grootte van zo’n 12 kilometer lengte die de aarde nietsontziend zal bereiken. De Amerikaanse overheid en de narcistische president reageren in paniek, omdat de verkiezingen aanstaande zijn.
De samenleving zelf reageert nogal lauw: de schermutselingen van een stel razend populaire types zijn belangrijker dan het imminente gevaar dat dreigt. Er wordt zelfs een massale tegencampagne opgezet met de titel “Don’t look up”, kijk niet omhoog! De hele meteoriet is gewoon een verzinsel. Zelfs als het gesteente zichtbaar wordt aan het firmament, blijft men glashard ontkennen.
Uiteindelijk ziet de president in, gevoed door de populariteitscijfers, dat het wél goed is in te grijpen. Een op wereldniveau opererende mensenschuwe techmagnaat maakt geavanceerde wapens om de meteoriet in duizenden stukjes te krijgen. Hoe dat afloopt, laat zich raden.
Wat doe je als mens wanneer dergelijk gevaar dreigt en dat je leven sowieso bruut en meedogenloos zal eindigen, zoals dat ook voor de andere 8 miljard aardbewoners zal gelden?
Allegorie
De film van de regisseur Adam McKay is een regelrechte hit op de streamingdienst met de rode letter N. Zelf heb ik ook met plezier en aandacht gekeken, want ik houd wel van dit soort films met verschillende betekenislagen. De meeste kijkers zien de film als een satire of allegorie van wat er daadwerkelijk speelt in onze huidige wereld: o.a. de klimaatproblematiek is een voor de mensheid grote dreigende meteoriet. Als we niets doen en niet omhoog kijken, onze aandacht niet daarop richten, dan zijn de gevolgen rampzalig, voor iedereen, niemand uitgezonderd.
Avondmaal
De camera neemt ons mee in het huis van de astronoom dr. Randall Mindy (Leonardo DiCaprio) waar hij met zijn gezin en een paar gasten waaronder de jonge skater Yule (Timothée Chalamet) de dood afwachten. In plaats van grote paniek is er een gedekte tafel, een laatste avondmaal(tijd). Wijn wordt geschonken. De disgenoten delen met elkaar waarvoor ze dankbaar zijn en van wie ze houden. De wetenschapper vindt zichzelf niet zo religieus en toch wil hij na dit alles “amen” zeggen. De skater Yule spreekt het gebed uit waarmee ik mijn bijdrage begon.
Contrapunt
Te midden van een merendeels seculier, niet-religieus publiek dat de tafel bevolkt, klinken deze gebedswoorden. Een contrapunt te midden van al het woeden in de wereld. De kracht van deze woorden maakt indruk, ook op mij als kijker. Elkaar de handen geven en een kring vormen een brug over alles wat er is aan uiteenlopende zingeving, waarden en normen. Het gebed is hier als een spijker in iemands ziel waar je van alles aan kan ophangen. Uiteindelijk heb je als mens niets zomaar in handen en ontdek je je eigen afhankelijkheid van God.
Met deze scene wordt mij voor ogen gesteld dat ik niet meer ben dan stof: “Toen maakte de heer God de mens. Hij vormde hem uit stof, uit aarde, en blies hem levensadem in de neus. Zo werd de mens een levend wezen.’ (Genesis 2, vers 7 NBV21)
En: “U doet de sterveling terugkeren tot stof en zegt: ‘Keer terug, mensenkind.’” (Psalm 90, vers 3 NBV21) We zijn dus heel kwetsbaar. Deze film laat dat goed zien. Iedereen wordt tot stof verpulverd na de inslag van de meteoriet. Het leven heb je niet zomaar in de hand. We zijn ademdragers van God.
Kijk wél omhoog
De filmtitel Don’t look up (Kijk niet naar boven) nodigt mij als kijker uit wél omhoog te kijken: “Kijk omhoog: wie heeft dit alles geschapen?” (Jesaja 40, vers 26a NBV21) Deze woorden van God Zelf in het boek van de profeet Jesaja maakt mij erop attent dat Hij de schepper is van alles. Ik ben maar stof. Ik heb in bruikleen wat ik door heb te geven aan mijn kinderen, de volgende generatie.
Er is nog een reden om wél omhoog te kijken, als Jezus Christus spreekt: “Als nu deze dingen beginnen te geschieden, zo ziet omhoog, en heft uw hoofden opwaarts, omdat uw verlossing nabij is.” (Lucas 21, vers 28 Staten Vertaling)
Jezus spreekt over de komst van de Mensenzoon. Van de Tempel zal geen steen op de ander blijven, een rampzalige tijd zal aanbreken. Tot stof zal keren waar geen toekomst meer in zit. Als Jezus komt, dan is de verlossing nabij. Dan brengt Zijn koninkrijk door. In plaats van verschroeide aarde, zal er een nieuwe aarde zijn. Dus ik zou zeggen: bezie deze film en blijf omhoog kijken.
Robert-Jan van Amstel, 11 februari 2022
(bovenstaande tekst is opgenomen in het blad Confessioneel-Credo, uitgave 10 februari 2022, jg.134 nr.3)
Ontdek meer van [ iBelieve ]
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.