Laatst las ik over een experiment in de Verenigde Staten waar zo’n 300 mensen bij betrokken zijn. De mensen bevinden zich allemaal in dezelfde zaal. Ze krijgen de opdracht om zich in paren op te delen en daarbij hun gesprekspartner steeds dezelfde vraag te stellen: “Wat wil je?” Op het eerste gezicht een redelijk onschuldige vraag, als je er zo over nadenkt: “Wat wil je?”
“Ik wil je liefde”
Maar zodra de mensen in net genoemd experiment elkaar deze vraag stellen, ontstaat er een hevige groepsdynamica: onverwachte, onvoorziene, sterke gevoelens komen naar boven. Vrouwen en mannen die er op het oog verzorgd uitzien en goed kunnen functioneren in de samenleving worden in hun ziel geraakt. Ze lijken uit de plooi van wenselijk gedrag te komen. Een greep uit wat men zegt:
Ik wil …
… je liefde.
… horen dat je trots op me bent.
… dat je weet dat ik van je hou, maar sorry dat ik dat niet eerder heb gezegd.
… de jeugd die ik nooit heb gehad.
… herinnerd worden.
… iets tot stand brengen.
De meeste antwoorden dragen iets van de roep om gezien te worden vervuld van ontferming. Een arsenaal aan wensen en verlangens niet alleen ver weg zoals daar in de Verenigde Staten maar ook dichtbij zoals in ons land.
Pastoraat – existentieel verdriet
In het pastoraat kom ik in aanraking met mensen met wie ik in gesprek ben over verlies aan leven of dood, over ooit gemaakte keuzes die niet meer lijken terug te draaien of over wat de ander diep raakt en niet meer loslaat. Als ik hem of haar goed beluister, merk ik dat het net onder de oppervlakte lijkt te zitten bij ieder mens, namelijk: existentieel verdriet. Verdriet om de gegevenheden van het geleefde bestaan, verdriet dat er eigenlijk niets lijkt te veranderen. Verdriet omdat je machteloos bent, kwetsbaar, angstig. Verdriet om de pijn, dat je verlangens niet of nauwelijks (kunnen) worden beantwoord.
De dood
In het pastoraat ontmoet ik mensen die getroffen worden door de onvermijdelijkheid van de dood, niet alleen voor hen maar ook voor degenen die zij liefhebben. Als de dood nabij is of in de directe omgeving groeit het besef dat je alleen geboren wordt en alleen sterft, dat je het helemaal alleen moet doen. De maand november is al op streek. Begin van deze maand wordt Allerheiligen en Allerzielen ‘gevierd’ in de Rooms-Katholieke Kerk. De laatste zondag van deze maand vier ik met de Alexanderkerk in Rotterdam de Gedachtenisdienst of Eeuwigheidszondag. Deze maand staat bol van de gedachtenis aan de dood en aan hen die ons zijn voorgegaan.
In het pastorale werk ontmoet ik mensen die eenzaamheid tot in hun vezels kennen. En of ze nou wel of geen volle agenda hebben, verscholen in hun binnenste is de eenzaamheid heel sterk voelbaar. Ontbreekt er eigenlijk een duidelijke zin of betekenis aan het leven, want de wereld geeft geen antwoord daarop. Tsja… “wat wil je?”
Wat zou jij, lezer, nu zelf antwoorden?
Bartimeüs – wat wil jij?
Ik denk aan een verhaal in het Marcus-evangelie. Jezus van Nazareth is onderweg naar Jeruzalem. Het volk Israël maakt zich op voor het Pesachfeest. De bevrijding uit duisterland Egypte naar lichtland Israël viert het volk uitbundig. De Heer maakt zich gereed voor de intocht. Terwijl Hij verder loopt, komt Hij langs een blinde bedelaar met de naam Bartimeüs (Marcus 10, vers 46 t/m 56). De bedelaar roept Jezus toe: “Zoon van David, Jezus, heb medelijden met mij!” Verderop vraagt Jezus aan Bartimeüs: “Wat wil je dat Ik voor u doe?” Hoe zou die vraag geklonken hebben, als een vraag naar een feit of naar een wens? Of zou deze vraag geladen zijn vol ontferming voor de ander?
Ontferming – dat wil ik
De blinde bedelaar weet zeker wat hij wil: weer ziende worden. Dat is fysieke genezing en tot aan vandaag blijft oogchirurgie een groots mysterie. Bartimeüs vraagt eigenlijk om ontferming. Weg met die onaanzienlijke nacht die al 24/7/365 duurt. Kom maar met het licht van aandacht en medemenselijkheid. Het evangelie vertelt dat de man ziende wórdt. De ogen van deze man gaan open. Hij ziet óp naar de nieuwe Koning. Hij volgt Jezus, dat is dan nog het enige wat we horen van Bartimeüs. Hij ziet weer perspectief. Het is het laatste wonder dat Jezus verricht voordat het lijdensverhaal begint. Voordat Jezus zelf zal afzien, zal sterven en zal opstaan.
Stel God jou zou vragen, uit ontferming voor wie je bent als mens: “Wat wil je?”
Wat geef je Hem dan als antwoord?
ds. Robert-Jan van Amstel, dominee van de Alexanderkerk in Rotterdam.
(bovenstaande meditatie is opgenomen in het kerkblad Kerkvenster oktober 2018 van de Protestantse Gemeente Alexanderkerk te Rotterdam-Alexander)
Ontdek meer van [ iBelieve ]
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.