De Kerk heeft het – wat dan?

Op Facebook komt van alles en nog wat voorbij. Soms dan blijft mijn oog echt haken, zoals bij een bericht (april 2018) met deze digitale sticker: “De kerk is belangrijk voor mij”. Daaronder las ik de woorden “Ja” of “Nee”. Je keuze kon je toelichten via een reactie. Misschien aardig voor nu, voor je verder leest: bedenk eens bij jezelf of de kerk wel of niet belangrijk voor jou is en waarom…

Kerk als…

Tijdens de intrededienst waar ik aan onze gemeente ben verbonden (zondag 22 april van dit jaar), heb ik verwezen naar die digitale sticker. Wat toen niet kon in mijn preek, kan hier wel, namelijk een paar reacties voor het voetlicht zetten. De meeste daarvan waren positief over de kerk: de kerk is een plaats van rust. Of: een plek om God en mensen te ontmoeten. Een opademplaats.

Ik citeer een jonge vrouw:

“Ik kom er graag om heerlijk te zingen en God te zoeken in gebed”.

Of wat te denken van deze:

“De kerk is Gods uitvoerend orgaan om wat in de hemel is te delen op aarde.”

Verder scrollend op de Facebook-tijdlijn kwam ik deze aardige beeldspraak tegen:

“De kerk is de sportschool om mijn geloofsspier te trainen.”

Eigenlijk vind ik deze omschrijving wel een hele sterke, want geloven in God vraagt om onderhoud en oefening, een leven lang. Hoeveel geloofsverlies is mede te verklaren omdat er niet of nauwelijks meer getraind wordt in geloof en God?

Natuurlijk lees ik in diezelfde tijdlijn ook volstrekt tegenovergestelde ideeën en gevoelens wat betreft de kerk: “De kerk is helemaal niet bij de tijd” of:

“Je gaat toch niet voor je lol uit de duim gezogen prietpraat aanhoren op je zondagmorgen?”

Natuurlijk het standaardriedeltje: “God bestaat niet, alleen de mensen in de kerk weten dat nog niet. Ze worden dom gehouden door de priesters.” Ik denk dan, heeft diegene ooit weleens een kerk bezocht?

Er bleef een andere opmerking bij mij rondzingen: “Op dit moment is de kerk even niet belangrijk. Ben knap teleurgesteld in de vreselijke middelmatigheid van de kerk.” De 40plusser en dus generatiegenoot van mij zei ook: er is geen diepgang in de kerk. Hoe de gemeentes waren in de tijd van het Nieuwe Testament, da’s ver te zoeken in de huidige kerk. “Ik wil Jezus volgen en daarvoor moet je niet in de kerk zijn.”

Geloofsspier

De beeldspraak van de kerk als sportschool voor de geloofsspier én de middelmatigheid van de kerk, daar wil ik even bij stilstaan. Voor mij als mens (en predikant) geldt: de kerk heeft het. Wat is dat “het” dan? In het nieuwtestamentische deel van de Bijbel zijn allerlei teksten te vinden die iets zeggen over de kerk. Dan niet zozeer het instituut (de Kerk) of de stenen gebouwen (kerken). Wel over die hele grote mensengemeenschap rondom Jezus Christus, de Opgestane Heer: Hij die ons Pasen heeft leren vieren. Hij die ons vertelt en troost, dat er vergeving is, genade, nieuw leven; God lééft en daarom leven wij.

Gods liefde in het hart van mensen

In de brief aan de christelijke gemeente in Rome schrijft Paulus, dat Gods liefde in ons hart is uitgegoten door de Heilige Geest die ons gegeven is (Romeinen 5, vers 5b NBV2004). Dat is het hart van het christelijk geloof, dat is “het” dat de kerk heeft. Uitgeschonken door de Heilige Geest is Gods liefde in het hart van de mensen, van de kerk gekomen. De kerk is dé plek om de eigen geloofsspier te oefenen. Door Gods kracht ben ik krachtig. Door Gods trouw ben ik trouw. Door Gods liefde kan ik liefhebben. Daar kunnen we van zingen, horen, bidden.

Middelmatigheid

Tegelijk herken ik wel die 40plusser die de middelmatigheid van de kerk teleurstellend vindt. Er is van alles heel gewoon in de trant van: zo hoort het, dat zijn ‘we’ gewend. Waarom zou je iets veranderen, als het goed gaat?
Echter, als de Heilige Geest betrokken is bij het uitgieten van Gods liefde, dan kan het toch niet anders dat er energie is te vinden. Waar de Geest van God komt, daar komt beweging en leven. De Geest is niet van de middelmatigheid. De Geest wil niet er-tussen-in-zitten. De Geest wil aanvuren. De Geest wil waaien, ook in onze kerk. Ook in ons hart, hoe jong of hoe oud ook.

Nee of Ja

Is de kerk belangrijk voor jou?
Als je “Nee” zegt, wat zou jou kunnen helpen dat jouw “nee” een “ja” wordt?
Als je “Ja” zegt, waar gaat jouw hart voor open in onze kerk?

Weet je, nu ik zo schrijf: hoe we ook verder gaan als gemeente van Jezus in en buiten de (Alexander)kerk hier in Rotterdam, de Geest blijft de liefde van God uitgieten. Iedere dag opnieuw. Daar leven we van op.

ds Robert-Jan van Amstel, juni 2018, aangepast: 30 augustus 2018
(bovenstaande tekst is opgenomen in het kerkblad Kerkvenster juni 2018 uitgegeven door de Protestantse Gemeente Alexanderkerk (PKN))