Mijn liefde voor muziek – deel 1

Liefde voor muziek is mij met de paplepel ingegoten. In het gezin waar ik ben opgegroeid was er altijd muziek thuis. Popmuziek en klassieke muziek vulde de woonkamer; top40-riedels; Feike Asma en Klaas Jan Mulder met hun orgelkunsten, klassieke toppers uit de wereldliteratuur, dansmuziek,  easy listening zoals muziekarrangeur James Last en saxofonist André Moss met zijn oerbekende Ella uit mijn geboortejaar 1973.

Muziek in je brein

Ik verbaas me er nog steeds over hoeveel muziek gehoord en ‘ongehoord’ in de hersenen kan worden opgeslagen. Complete deuntjes en liedjes waar zelfs het moment van de eerste kippenvel opgeslagen is. Al die (niet-)bewust beluisterde muziek heeft invloed op brein en muzieksmaak. Ga maar bij jezelf na wat je (on)bewust hebt meegenomen wat in je kinderjaren is geleerd en/of aangeboden. Wat je daarvan hebt losgelaten en zelf hebt ontdekt.

In de wetenschap wordt veel gepubliceerd op het gebied van muziek en brein. Diverse boeken en websites voeden en vergroten mijn interesse. Een boeiend artikel is te lezen op de website www.tell-a-story.nl eerder dit jaar gepubliceerd, klik hier. Op toegankelijke wijze lees je welke invloed muziek luisteren en -maken op je hersenen heeft. Inmiddels ben ik er wel achter hoe gezond en helend muziek kan werken op mijn brein.

Puberteit

Als puber heb ik mijn eigen spoor willen zoeken. Die muziek van mijn ouders, tsja, hún muziek. De muziek van toen de jaren 80 van de vorige eeuw was me veel liever. Eind jaren 80 en begin jaren 90 kwam de muziekserie Turn up the bass met toegankelijke en soms snoeiharde house op plaat en later op CD uit. Veel gestamp, veel bas, veel hi-hat, elektronische klanken en vocale melodietjes.
Hieronder een fragment van toegankelijke house dat ik toen leuk vond: “This is beat is Technotronic” van Technotronic. Eén van mijn favoriete muziekgroepen. I.v.m. copyright kan ik geen eigen fragmenten laten horen. Daarom via YouTube:

Top40-verzamelCD’s kocht ik bij de vleet. Misschien ken je de titels nog wel: “Greatest Hits”, uitgegeven door een samenwerkingsverband van platenmaatschappijen EVA of “Now Hits”. CD’s van slechts één artiest of band trokken me veel minder.

Op de middelbare school maakte ik cassettebandjes met opnames van de radio met courante hits. Deze werden gebruikt tijdens tekenles op de middelbare school. Altijd veel plezier mee gehad. Natuurlijk met vrienden cassettebandjes uitwisselen. Een paar van die cassettes heb ik gedigitaliseerd. Nog weet ik precies waar de las zit van het ene naar het andere muzieknummer of waar ik net te laat was om de pauzeknop in te drukken…

Een héél kleine playlist van wat zoal op die cassettes stond. I.v.m. copyright kan ik geen eigen digitalisaties laten horen. Wel via YouTube:

Tony Scott – Gangster Boogie

Fierce Ruling Diva – Rubb it in

Andere soorten muziek die ik graag luisterde, zijn er ook:

David Bowie – Absolute Beginners

Eric Mesie – Zonder jou

En de klassieke muziek dan?

Inderdaad, je hebt nog geen klassieke muziek gehoord. T/m mijn 14e jaar had ik daar weinig interesse voor. Toch drong ineens die muziek door tot de hersenstam. De lessen muziek – toen was muziekles nog verplicht – met dhr. Okkerse als muziekleraar op de middelbare school “Stad en Lande” (tegenwoordig Erfgooierscollege) in Huizen vond ik zelf helemaal geweldig. Hij kon met verve vertellen over het verschil tussen een hobo en een klarinet. Hij kon een muziekstuk uitleggen: “Wat hoor je nu eigenlijk?”

Eerste ear-opener – dierenmuziek op z’n Frans

Een eerste ear-opener voor mij als 15jarige was Carnival des Animaux van Camille Saint-Saëns. Een kleurrijke toondichting van deze Franse componist waar onder andere de zwaan, de vissen en de belletjes in het aquarium en de olifant (een trage contrabas!) tot muzikaal leven kwamen. Weg was ik van die muziek. De muziekleraar heeft een bandje voor me gemaakt. Niemand mocht dat toen weten, want dat was helemaal niet stoer natuurlijk. Dat was mijn eerste eigen cassette met klassieke muziek. En grijsgedraaid.

De Disneymuziekfilm Fantasia 2000 heeft het slot van muziekrijk diercarnaval vertaald naar het witte doek:

Tweede ear-opener: Duitse opera

Een tweede ear-opener voor mij was bij de lessen Duits. Mijn toenmalige leraar Edward Crebas wist op een frisse manier de liefde voor de Duitse taal over te brengen. Het moeten leren van (saaie) Wortschatz-rijtjes was corvee. Crebas bracht leven in die taal door Duitse liederen en opera te laten horen. Op een gegeven moment vertelde hij, hier en daar wat smeuïg, over “Die Dreigroschenoper” van Berthold Brecht en Kurt Weill. De ouverture van deze opera zette mijn innerlijk oor op scherp. Laat staan de briljante muziek bij het lied van Mackey Messer:

“Und der Haifisch, der hat Zähne, und die Zähne seht man nicht…”

Luister hier naar een fragment uit de opera:

Verliefd worden op muziek

Verliefd worden op muziek als 16jarig mens – wat is dat toch dat een kunstwerk, een muziekstuk, zodanig je leven kan kleuren, zelfs op de kop kan zetten? Dat er een gevoel van overgave ontstaat, dat je verder wilt met die muziek, of: dat die muziek verder wil met jou. Dat die muziek nooit meer verdwijnt uit die hersenschatkamer vol audio. Waarvan flarden door het hoofd gaan op momenten van rust, van rennen/vliegen.

Goed, met Okkerse en Crebas als eerste reisgidsen, ging het snel, als ik me zo mag uitdrukken: het eerste CDtje was “Die Dreigroschenoper” en de 2e “Carmina Burana” van Carl Orff. Het ballet “Romeo en Julia” van Sergei Prokofiev werd de derde.
Mijn muziekcollectie in mijn kamer thuis kreeg nieuwe kleuren: het blauw van DECCA, het rood van Philips Classics, het geel van Deutsche Grammophone, het wit van Virgin Records, het lichtblauw van Warner Classics. En, om budgettaire redenen, ook B-merk-CD’s en dito opnamens die ik kocht tijdens de uitverkopen van Fame Music in Amsterdam of de inmiddels niet meer bestaande V&D. Ik had diverse bijbaantjes en vakantiewerk. Van de pecunia kon ik een uitdijend heelal van muziek beginnen.

Robert-Jan van Amstel, 31 mei 2018 aangepast 7 september 2018

Liefde voor muziek, deel 2 “Klassieke muziek”, klik hier
Liefde voor muziek, deel 3 “Parsifal – Richard Wagner”, klik hier
Liefde voor muziek, deel 4 en volgende delen in voorbereiding.

Spotify-links met de muziek hierboven genoemd (niet alles is terug te vinden trouwens, zoals Tony Scott:

======

======

======

======

=========

=====