Stel, ik was geen dominee geworden. Ik had werk gehad buiten de kerk, als IT’er of als psychiater of leraar Duits. Had ik dan lid geweest van de PKN? Was ik dan actief betrokken bij de mensengemeenschap rondom Jezus Christus? Of: was ik randkerkelijk geworden? Had ik me uitgeschreven en mij ergens anders aangesloten, zoals bij een mega-hippe happy-clappy Hillsong-kerk? Of zou ik het atheïsme of andere godloochening hebben omarmd? Want er zijn redenen genoeg om niet te geloven. En toch ben ik graag bij de Kerk betrokken.
Waarom eigenlijk?
Redenen waarom ik naar de kerk ga

Omdat de #kerkproeverij overal in ons land ingang vindt, wil ik delen waarom ik naar de kerk ga. Redenen genoeg, als ik mijn gedachten laat gaan. Eerst maar een voorbeeldje: de doopdienst waar ik onlangs zelf voorganger was. De Dorpskerk van Zunderdorp zat mudvol: van zeer betrokken, diep-gelovige mensen tot aan volstrekt atheïstische kerklozen. Er hing een goede en mystieke sfeer in de kerkzaal, gevuld met emoties en gevoelens. Er was dankbaarheid en vreugde dat het stel jonge baby’s werd gedoopt. In zo’n dienst gebeurt dus echt van alles.
Daarom ga ik naar de kerk: de taal die in de kerk gesproken wordt, de samenzang, muziek, Bijbellezen, een toespraak / preek beluisteren, het gebed; de mystieke sfeer in een kerkgebouw; de ontmoeting met andere mensen met hun eigen verhalen, hun eigenheid; er is sprake van vergeving, troost; een uur of wat even wat anders dan wat ik thuis of buitenshuis doe; uitgenodigd worden fris naar mijn eigen leven te kijken, voorbij het dagelijks leven zien; niet alleen ratio, ook emotie; soms schurend, soms saai, soms op het puntjes van mijn stoel, soms vraag ik me af wat ik daar doe, vaak zeg ik tegen mezelf: heerlijk om hier te zijn.
Ontmoeting met God
De belangrijkste reden heb ik nog niet genoemd: ontmoeting met God. Tuurlijk, God is niet vastgeklonken aan kerkmuren, tempels, moskeeën, godshuizen etcetera. Voor mij is God zeker te vinden en te ervaren in het dagelijks leven. Als ik God zou omschrijven zonder gelijk Hem te boetseren tot afgodsbeeld, is Hij de Stem die het leven in het licht roept. God is voor mij de bron van liefde waaruit de mens kan leven. De mens vrij is die liefde wel of niet te beantwoorden. God is voor mij leidraad waar het gaat om recht en moraal.
God is een betrokken Tegenover waar Hij vanuit de Bijbel een Tegengeluid laat horen te midden van zovele andere geluiden en ruis in de wereld. De allereerste vraag die God stelt is niet pas aan het einde van de Bijbel, maar juist al in het begin: “Mens, waar ben je?” (Genesis 3) Geloven is voor mij leven vanuit vragen: waarom leef ik? Hoe kom ik tot bepaalde keuzes? Hoe ga ik om met goed en kwaad en het goede en kwade dat ook in mij is? Hoe kan ik God dienen en Hem lief hebben? Hoe heb ik aandacht voor zijn Schepping?
Binnenkomen en landen (1e deel van de kerkdienst)
In de kerk wordt de ontmoeting met God en mens op herkenbare manier georkestreerd, vorm gegeven, gecomponeerd, geïllustreerd, om een paar woorden van ordening te noemen. Ontmoeting heeft altijd een begin, zoals het begin van de kerkdienst waar de kerkbezoeker wordt begroet door God via de voorganger. Ik krijg te horen dat we als mensen niet alleen staan:
“Onze hulp is in de Naam van de Heer die hemel en aarde gemaakt heeft,
die trouw houdt en eeuwig leeft en niet loslaat
het werk dat zijn milde en liefdevolle Hand begon aan ons, aan de wereld”
Dan volgt gelijk het geschenk van God uit:
“Genade voor u en jou van God onze Vader die boven ons is,
van God de Zoon Jezus Christus die naast ons is,
van God de Geest, Adem van alle leven, die in ons.”
Dus: je komt de kerk binnen met van alles wat je hebt meegemaakt, de stress van je gezin om op tijd in de kerk te zijn, je had een drukke of lege (werk)week, je verdriet, je pijn, je zorg, je verlangen naar uitzicht of vernieuwing. Dan krijg je dus eerst te horen: dat je niet alleen staat, want samen horen we dat God ons helpt.
Daarna gelijk het aanbod van genade. Je bent in de kerk niet eerst om radicaal te veranderen of om indruk te maken. Je komt in de kerk om te horen wie je bent: een kind van God levend vanuit zíjn genade en liefde. En wie bij God komt, wordt niet weggestuurd (zie de woorden van Jezus Christus in Johannes 6, vers 38)
Genade – het leven is Gods geschenk
Weet je, de rest van de kerkdienst die volgt is eigenlijk een antwoord van de kerkgangers inclusief ikzelf als dominee op dat geschenk van genade. Genade is de gunst van God gratis aan ons gegeven. Hij heeft u, jou en mij lief. Genade zegt dat de wezenlijke levensmiddelen niet te koop zijn: liefde, vriendschap, vergeving. Genade is ook dat Hij, onze God, vreugde beleeft aan ons mensen.
Genadeverkondiging is Gods vreugde delen dat jij er bent en dat Hij jouw God wil zijn en dat jij zijn kind bent. Genade is dat God voorbij kijkt naar onze schuld. Daarmee kun je als mens verder. Al weet je dat toch weer woorden zult gebruiken en dingen zult doen die haaks staan op wat God van ons vraagt: Hem lief te hebben met geheel ons hart, geheel onze ziel, geheel ons verstand en met al onze kracht. En je naaste medemens lief te hebben zoals je jezelf lief hebt. Tsja, ga er maar aan staan om dit centrale gebod van het christelijk geloof te volgen in je dagelijks leven. God kent je maar al te goed.
Nog een aanvulling wat betreft genade: het leven is in Gods Hand. Dat betekent concreet dat jouw en mijn leven een toekomst hebben. Hoe bochtig en kronkelig die weg soms kan zijn. Dat heb ik gehoord in het evangelie: de dood is overwonnen door Jezus Christus. Pasen. In Hem is de volheid van leven gebleven tot voorbij de dood. De liefde van God laat zich niet afbreken. Daarom:
Jezus is het hart van de christelijke gemeente
zo lees ik in het boek Back to Basics, p.14 van Nynke Dijkstra-Algra en Sake Stoppels: “De diepste identiteit van de kerk ligt niet in wat zij doet, ligt niet in al haar acitiviteiten, maar in haar verbondenheid met Jezus Christus.” Daarop zeg ik volop amen.
Gebed – oog hebben voor het wonder
Vanuit de groet en het geschenk van God voor mensen zing ik en bid ik samen met anderen. In het gebed om ontferming zoek ik Gods aangezicht om de nood van de wereld Hem voor te leggen. Dat wil niet zeggen dat de krant en het laatste nieuws worden herhaald. Wel dat ik als mens bewust word welke gebrokenheid in de wereld is te vinden: kwaad dat de mens overstijgt, kwaad dat mensen elkaar aandoen, de schuld die we zelf hebben – met dit alles doen we een beroep op Gods liefde om te vergeven. Een dergelijk gebed helpt de kerkganger om niet zomaar een schuldige aan te wijzen, zoals we in onze samenleving dikwijls mee maken. Iemand moet hangen voor zijn of haar fouten.

Bij het gebed om ontferming klinkt vergeving vanuit Gods barmhartigheid. Want bij God is leven en niet de dood. Gebed heeft zo de kracht om oog te hebben voor het wonder in het leven van alledag.
Diverse keren wordt er samen gezongen in de kerk. Deze liederen, psalmen, gezangen, hymnen hebben de kracht om meer bij je los te maken dan enkel het gesproken woord. Muziek en lied weten veel gemakkelijker het hart van de mens te bereiken. Daarom zing ik graag in de kerk. Het lied is vol kracht, belofte en samenbinding.
Antwoord en ontmoeting (2e deel van de kerkdienst)

Dat de Bijbel gelezen wordt en uitgelegd en toegepast, is voor mij een belangrijke reden om naar de kerk te gaan. Inmiddels heb ik zelf 1200 preken gehouden. Graag ben ik onder het gehoor van een collega. Iedere keer opnieuw verbaas ik me erover hoe sterk de tekst van dit heilige boek is. Of het nu een superbekend verhaal is David en Goliat of de verloren zoon of pittige briefteksten van Paulus of onvermoede pareltjes die zich niet zomaar prijsgeven, God spreekt een Woord van leven door die aloude woorden heen.
De ene keer schiet het Woord raak tot diep in mijn hart en kan ik uren en dagen kauwen op een gedachte of een woord. En soms, ja bij mij ook, dan gaat het langs of over mij heen. Laat het zich niet vasthouden en bewaren. Weet je, dat geeft helemaal niets. Hoe zei Okke Jager dat ook weer?
De beste preek is de vergeten preek.
Een preek (of toespraak of uitleg & verkondiging) is voor mij van waarde. Hoe kan ik als gelovige zien en ontdekken waar God bezig is in de wereld? Waar en hoe kan ik Hem dienen in het leven van alledag? Hoe kan ik als mens een teken van dank zijn voor het leven uit zijn Hand? Hoe hangt mijn leven samen met anderen met God als dragende grond van alle bestaan? Wat betekent de kruisdood en de opstanding van Jezus Christus? De preek heeft voor mij een bevestigende, verrassende en schurende kant.
Vertrekken en de week weer in (3e deel van de kerkdienst)
De kerkdienst komt bij het derde deel uit: als de groet en genade hebben geklonken en het Woord van God vanuit de bijbel is verteld, hebben we als kerkgangers de taak om dank te zeggen in gebed. De dankbaarheid laten we ook merken als het Heilig Avondmaal vieren waar brood en wijn worden gedeeld. De dankbaarheid naar God krijgt invulling in de collecte. Geld wordt verzameld voor allerlei projecten en doelen waar mensen geholpen worden in hun bestaan, ver weg en dichtbij. Nog een reden dus om naar de kerk te gaan: gezamenlijk delen in dankbaarheid dat we leven vanuit Gods liefde. Die liefde delen we uit in het bestaan van alledag.
Zegen van God

Als ik de kerk verlaat, dan is er nog een laatste liturgische handeling: de dominee geeft de zegen van God mee. Zoals ik aan het begin van de dienst werd begroet, zo word ik uitgeleide gedaan met de zegen van God.
Zelf gebruik ik als voorganger deze woorden die geënt zijn op de zegen in het bijbelboek Numeri, hoofdstuk 6:
De Heer zegent u en Hij beschermt u.
De Heer kleurt uw leven in zijn licht en Hij is u genadig.
De Heer heeft vreugde in u en Hij schenkt u zijn shalom/vrede.
AMEN
De zegen van God is geen een of andere magische bezwering. De zegen van de Eeuwige God heeft altijd te maken met nieuw begin, met schepping, met vooruitgang, met geborgenheid. Gods zegen is voor iedereen, dat we elkaar tot zegen zijn.
Daarom ga ik naar de kerk: die heerlijke, zo vertrouwde golfbeweging in een kerkdienst: binnenkomen en landen > ontmoeting met elkaar en God > gezegend weer naar buiten gaan. Dat geeft mij structuur, ruimte, lucht, kracht en inspiratie aan en in mijn leven.
ds Robert-Jan van Amstel, 15 september 2017
Ontdek meer van [ iBelieve ]
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Erg mooi om te lezen, buiten een aantal andere dingen raakt mij vooral diep
het slot bij Zegen van God, Daarom ga ik naar de kerk en wat daar verder nog staat want zo voel en ervaar ik het ook in mijn leven.
Hallo Betty, dank je wel voor je reactie! Ja, de zegen van God is voor mij een bijzonder moment. God gaat met je mee, Hij gaat je voorop in het dagelijks leven.
Prachtig om te lezen, de ervaringen zijn ook zo herkenbaar en ik denk dat velen dit ook zo voelen!
Ik hoop het ook 🙂 Ieders ervaring wat betreft de kerkdienst zal verschil kennen. Ik vond het aardig om er wat over na te denken. Dikke boeken genoeg wat betreft ecclesiologie, dit bovenstaande is behapbaarder.