Ik zou zo graag geloven

In het door de EO gemaakte tv-programma “Adieu God?!” gepresenteerd door Tijs van den Brink was onlangs Leo Alkemade te gast. Ik ken Alkemade als grappenmaker, zanger, cabaretier en acteur in diverse Nederlandse speelfilms en tv-series. In 2021 deed hij mee aan The Passion waar hij de rol van Petrus met verve speelde. De inmiddels 44-jarige Alkemade is van huis uit atheïstisch opgevoed.

Daarom is het extra opvallend dat Alkemade in september 2024 een openhartig liedje uitbracht getiteld “Ik zou zo graag geloven”. De EO-presentator liet Alkemade één couplet en het refrein zingen. Dat gebeurde akoestisch via begeleiding met een gitaar. Het origineel is met een band en zeer aanstekelijk en pakkend om te luisteren, klik hier om naar NPO Start te gaan en de aflevering te zien

Wíllen geloven

In het lied laat de “ik” zich aanspreken door Jezus en worstelt met het geloof. De zanger uit zijn vragen over de Bijbelse verhalen en wonderen, vindt het Boek te dik en begrijpt bepaalde metaforen niet. Hij zou wíllen geloven, met name in het idee dat Jezus hem thuisbrengt wanneer de “ik” verdwaalt in het leven en dat het geloof wederkerig is. Het lied eindigt met een “Amen”.

Alkemade zegt in een interview: “Ik Zou Zo Graag Geloven gaat over het verlangen te geloven in een hogere macht. Het idee dat dankzij Jezus onze zonden zijn vergeven en er een God bestaat die je de weg wijst, troost biedt en over je waakt is een uitzonderlijk prettige gedachte. Wanneer ik door het Brabantse, Limburgse of Vlaamse landschap fiets en een Christus kruis passeer denk ik altijd ‘Daar hang je dan’ en tegelijkertijd ‘Ik zou zo graag geloven…’, met de nuchtere blik van een Brabander.” (Houtens Nieuws, 14 september 2024)

Ongeloof te hulp

In het lied van Alkemade proef ik tussen de regels door ook thematiek die we in de Bijbel terug kunnen vinden. Ik denk bijvoorbeeld aan het verhaal van de vader van een ziek kind die uitroept richting Jezus: “Ik geloof! Kom mijn ongeloof te hulp” (Marcus 9, vers 24 NBV21) Enerzijds is het vertrouwen daar, dat God zal helpen. Tegelijk is er twijfel en onzekerheid, bij de vader of het echt zal gebeuren, bij Alkemade omdat hij met de wonderen en de metaforen in de Bijbel niet 1-2-3 uit de voeten kan.

Alkemade heeft aangegeven zich te herkennen in de apostel Petrus, vooral in diens neiging tot vluchtgedrag wanneer situaties moeilijk worden. Petrus’ ontkenning dat hij Jezus zou kennen (Matteüs 26, vers 69 t/m 75) illustreert deze menselijke zwakte. Alkemade merkt op: “Dat vluchtgedrag zit in ieder mens en ik denk ook niet dat je mensen dat kwalijk kunt nemen.” (geciteerd van www.cvandaag.nl)

Graag geloven

“Ik zou zo graag geloven” raakt een pastorale snaar bij mij. Het is geen arrogante afwijzing van het geloof noch een makkelijke aanvaarding ervan. Het is de eerlijke uitspraak van iemand die erkent dat er iets waardevols in het geloof zit, maar die er zelf niet volledig in kan opgaan. Het is een zinnetje dat ik vaker hoor, en – opvallend of niet – bij kerkgangers.

Een gemeentelid die volop in het kerkenwerk actief is, zei dat ze met verwondering kijkt naar andere gelovigen die volop vertrouwen dat God nabij is en leiding geeft aan het leven. “Ik zou dat ook zo graag geloven, maar het lukt me niet.” Daarna zei ze iets dat mij aan het denken zette: “Zo geloven vraagt volgens mij veiligheid. De touwtjes uit handen geven en loslaten om jezelf over te geven aan God. Dat kan ik niet.”

Ik denk dat we een belangrijke punt hebben dat ik ook terugzie in het lied van Alkemade: iemand ziet het geloof, waardeert het, verlangt er zelfs maar, maar kan er niet toe komen. Dit roept belangrijke vragen op over hoe wij als gelovigen omgaan met zoekenden en twijfelaars in onze omgeving en ook in onze kerken. Vaak zijn het meer dan u denkt.

ds Robert-Jan van Amstel, 26 juni 2025
(bovenstaande tekst is eerder gepubliceerd in het blad Confessioneel-Credo, nr.12 jg.2025)