Jezus komt buurten

Zuiver op de graat?

We maken een coming-out én een coming-in mee als je het bijzondere verhaal over Zacheüs en Jezus Christus leest in Lucas 19, vers 1 t/m 10. Zacheüs had een beroerde reputatie in de stad Jericho. Hij werkt voor de Romeinen als oppertollenaar en hoofd van een corrupt systeem: tol heffen en vooral afromen. Van dat gestolen goed verrijkte hij zichzelf ten koste van de toch al dunne beurzen van de gemiddelde Israëliet. Zacheüs werd met de rug aangekeken. Zijn joodse naam zakkai (in het Grieks Zacheüs) betekent “zuiver op de graat, reine, schone” – tsja, what’s in a name… Een naam zegt maar weinig over iemands ziel, biografie en persoonlijkheid.

Zacheüs is in de kast van de (voor)oordelen van de massa gestopt. Zou ik hetzelfde doen vanuit dat bepaalde onderbuikgevoel? Als ik bijvoorbeeld de verhalen lees in de krant over bankiers die grote bijdragen blijven ontvangen, terwijl ze foute beslissingen hebben genomen, ten koste van vertrouwen van andere mensen.

Hoe reageer je daarop als christen? Zijn wij als Alexanderkerk de vijgenboom waar Zacheüs in kan klimmen? Of zijn wij een boom vol met zacheüssen? Zijn we Zacheüs zelf? Zijn wij de menigte in Jericho die een muur en hindernis vormen voor de ander die je eigenlijk niet ‘moet’?

Acceptatie

Zondag 4 juli jl. waren Wanda en Sjaan Hoen in ons midden tijdens de kerkdienst. Wanda is al een tijdje uit de kast. Zij heeft een coming-out achter de rug. Zij staat voor wie zij is. Haar vrouw Sjaan met wie ze 50 jaar getrouwd is, accepteert haar ten volle. Ze hebben elkaar lief. Kunnen zij, kunnen alle mensen zich veilig voelen in onze kerk? Kunnen zij zich geaccepteerd en gezien weten, omdat Jezus Christus ook bij hen is komen buurten, zoals Hij bij Zacheüs deed?

Fraudeur

Zacheüs laat zijn oog vallen op een vijgenboom. Da’s trouwens wel pikant. Hij zal straks tegen Jezus zeggen, dat hij de mensen geld heeft afgeperst en dus gefraudeerd heeft. Letterlijk in het Grieks lezen we het woord: “vijgentoner”, een ander woord voor fraudeur. Want da’s iemand die aan een vijgenboom schudt om alvast rijpe vruchten te stelen ten koste van de eigenaar.

De ogen van Zacheüs glinsteren van verwachting met die brandende vraag in zijn hart: ‘Wie is die Jezus?” De glinstering verraadt zijn bestaan. Jezus zíet hem. Da’s evangelie: Jezus ziet hém. Jezus ziet jou. Bijbels zien gaat altijd verder dan ons hedendaags kijken. Liefde leert zien.

Jezus laat zijn oog vallen op Zacheüs: “Vandaag wil Ik bij jou in huis zijn”. Jezus’ coming-in wordt Zacheüs’ coming-out. Als Jezus komt buurten, dan wordt het een coming-out: kom eruit, laat zien wie je bent in het licht van Gods liefde.

(Voor)oordelen

Prachtig! Tegelijk herken ik de omstanders daar in Jericho die mopperen:  “Pfff, die Jezus is het huis van een zondig mens binnengegaan… !” (Lucas 19, vers 7b) Wat moet die Jezus daar? Wat moet Hij mensen die uit de kast komen? Wat moet Hij met mensen die niet passen in jouw kader van waarden en normen? Jezus komt buurten en laat jou dus nadenken over je vooroordelen. Hij nodigt je uit om je hart te laten spreken waar de liefde van God wil wonen. Hoe zie je dan je naaste?

Wonder met twee kanten

De reactie van Zacheüs is tekenend: hij is verheugd. Dat is de ene kant van het wonder. De andere is, dat Zacheüs opstaat (Lucas 19,8). Hij maakt dús een nieuw begin. De nu voormalige vijgentoner gaat puinruimen als gevolg van het spontane huisbezoek van Jezus Christus. Hij geeft de helft weg van zijn bezit, terwijl 10 procent voldoende was geweest volgens de wet. Het teveel ontvangen geld vergoedt hij viervoudig, terwijl het gebruikelijk was om dat geld met zo’n 20 procent boete terug te betalen. Verder is het opvallend dat Jezus niet zegt tegen zijn gastgever dat hij een andere baan moet zoeken. De Heer zegt: “Er is vandaag redding gekomen in dit huis.”
Wat zou er gebeuren als Hij bij jou, u en mij komt buurten?

Aantrekkelijk

Christen zijn in deze tijd is navolging, met Jezus gaan buurten. Is de glinstering van verlangen zien in de ogen van de ander. Is luisteren naar de ander, de ander hoogachten, zoals God dat doet, voor iedereen is plek. Dat er wonderen in het groot en in het klein gebeuren.
Dat maakt een kerk heel aantrekkelijk, toch?

ds Robert-Jan van Amstel

(Bovenstaande tekst is opgenomen in het kerkblad Kerkvenster uitgave sept. 2021 van de Protestantse Gemeente Alexanderkerk te Rotterdam.)
De foto’s zijn gemaakt door Reindert van Dijk tijdens de kerkdienst  in juli 2021. Door een technische storing is er geen audio/video-opname beschikbaar.