Doe het zelf-kerk (oudjaar 2016)

De Top2000 telt langzaamaan af naar de nummer 1. De kranten staan vol met terugblikken op 2016, net als de televisie. Er wordt wat afgeteld zo richting de laatste seconden van het jaar. Blijkbaar is er diep in de mens die behoefte aanwezig om grip te krijgen wat achter ons ligt, waar we nu en straks zullen zijn. 31 December viert de kerk oudjaarsavond en in het licht van God wordt het oude jaar in zijn hand gelegd met alle nood, zonde, goedheid en dank. Als je dan kijkt in de achteruitkijkspiegel dan zie je genoeg wat er in 2016 is voorgevallen. Tegelijk is de spiegel te klein om er alles in te zien. De voorruit is gelukkig een stuk groter en ruimer. Het nieuwe jaar biedt nieuwe kansen, nieuw perspectief, nieuwe ideeën, althans dat hoop ik voor je. Tegelijk neem je jezelf mee. Er komen wat grijze haren bij. Herinneringen, projecten, werk, hobbies, netwerken etc. neem je allemaal mee. Wat laat je achter in 2016? Wat komt er in 2017?

Don Justo

Begin dit jaar deelde ik mijn verwondering met gemeenteleden in Zunderdorp. Er is een man die een heel grote voorruit heeft en al jaren bezig is met een mensoverstijgend project: in zijn eentje bouwt hij een kathedraal. Deze Spaanse heer draagt de naam Don Justo. Zijn naam betekent: eerlijk, rechtvaardig. En ook krap/nauw. Hij is inmiddels 88 jaar. Zo’n 58 jaar geleden leed hij aan TBC, tuberculose. Hij was in die tijd monnik en woonde in een klooster. In gebed bracht hij bij Maria, de Moeder Gods, dat hij genezing zou willen ontvangen. Daaraan knoopte hij een belofte: als zij het gebed inwilligt, dan zou hij een kathedraal maken. Inderdaad, hij genas van de TBC. Hij ging het klooster uit.

Op een stuk grond dat hij had geërfd in het plaatsje Mejorada del Campo, in de buurt van Madrid, begon hij met bouwen zonder bouwvergunning. Hij had dus geen toestemming van de burgerlijke gemeente. Zonder geld. Niet te veel hulp, want hij moest het zelf doen. Zonder rust. Zonder vakantie. Iedere dag, 6 dagen in de week. Zondag zit hij zelf in de kerk. “Want ik houd van de kerk”, zo zegt hij.

Kerk vol recycling

Zullen we kijken hoever hij nu is?  Op de foto-website Flickr is veel materiaal te vinden van mensen die de kathedraal van Don Justo hebben gevangen in hun fotolens. Ik heb hieronder een fotogalerij gemaakt met foto’s.
Hiernaast zie je een foto van JJM. Esparto via Flickr gevonden. Misschien denk je eerst van: hmm, het lijkt wel een kapotgeschoten kerk ergens in Syrië. Ik zou zeggen: klik op de foto en in een nieuw tabblad krijg je de foto in vol ornaat te zien. We zien de in de zon badende gele trap naar de hoofdingang.

Hij maakt dit gebouw met recyclingproducten, lege olievaten (als kern van de pilaren), chocomel-blikjes, afgekeurde stenen en geschonken cement, bouwafval. Hij gebruikt geen hijskranen, wel touwen en katrollen. Alles heeft hij met de hand gemaakt of in vorm gebracht. Zelfs het glas-in-geen-lood. Geen berekeningen op de computer, geen architect, geen papierrompslomp. Gewoon beginnen. Op gevoel en intuïtie. De afmetingen van de kathedraal zijn: 20 meter bij 50 meter, dus zo’n 1000 vierkante meter. De koepel die Don Justo modelleert naar die van de Sint Pieter in Rome, heeft een hoogte van 40 meter.

Afleverdatum?

Of hij het ooit af krijgt, dat deert hem niet. Het is voor hem heilig om eraan te werken. Hij gruwelt van het woord “klaar”. In de wereld ben je nooit klaar met het dienen van God. Er is geen afvinklijstje in de hemel waar God precies aangeeft wat je hebt voltooid en wat je niet hebt gedaan. God heeft ons de opdracht gegeven om de naaste lief te hebben, de naaste op te bouwen, zoals je jezelf liefhebt, zoals je jezelf opbouwt. Van wat je bouwt, dan kan de ander zien en ervaren dat je door de liefde van God geraakt bent.

Vanuit zijn eigen geloof bouwt Don Justo een kathedraal. Wat ik voor onmogelijk houd, want ik ben ook maar een mens, houdt hij voor mogelijk. Ik moet denken aan de joodse filosoof Hannah Arendt. Elk mens heeft de mogelijkheid om de loop van de geschiedenis te veranderen en heeft de opgave betekenisvol te zijn. Arendt legt vooral nadruk op de grootsheid van het mens-zijn. Elk mens biedt nieuwe hoop. Het is een vorm van levenskunst om dat vast te houden. Dat kunnen we doen door elkaar te vergeven, anders loopt de mens dood in vloek en zonde. En we kunnen elkaar beloven dat we elkaar tot beschikking staan en daarmee ontstaat vertrouwen.

Wel mooi, zo’n oude heer die vanuit een bepaalde levenslust maar doorgaat en een duidelijke missie voor ogen heeft. Net zoals God. Net als Jezus Christus in wie God voet op aarde heeft gezet. Hij bouwt zijn kathedraal aan ontferming in het evangelie waarmee Hij begon in de eerste eeuw van onze jaartelling.

Meebouwen in 2017

De bouw blijft doorgaan. Te midden van alle tegenkrachten, antimachten, al die woorden en gebeurtenissen die ons geschokt hebben in 2016 en kunnen schokken in het nieuwe jaar, doe ik met zovele anderen mee met Jezus.
Onze doe het zelf-kerk, een plek van ontferming, naasteliefde, de hoop, waar het leven gevierd wordt totdat God besluit, de bouw te volmaken en Hij alles in allen zal zijn.
Goed uiteinde gewenst en alvast heil & zegen voor het nieuwe jaar.

Robert-Jan van Amstel, 29 december 2016

Een aantal links naar informatieve websites en foto’s:
Video: https://vimeo.com/6311987 (documentaire over de bouw van de kathedraal)
Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Justo_Gallego_Mart%C3%ADnez
Website voor de kathedraal: http://www.cathedraljusto.com/thestory.html
op Flickr: https://www.flickr.com/groups/justo_gallego/

Fotogalerij: