Liefde is de Baas – Typhoon

De witte tanden zag ik. Een gunnende en aanstekelijke lach daaromheen. Dat alles op zijn plaats gehouden in een vriendelijk gezicht. De hiphopper / rapper Typhoon zong zijn lied “Zandloper” in de slotuitzending van het VARA-programma “De Wereld draait door”. En ik was verkocht: energieke en speelse muziek. De lekkere deun en oorwurm van jewelste in de kopersectie. Zelfs mijn kinderen van 3 kunnen inmiddels dit motiefje dromen.
Om alvast wat van die aanstekelijkheid te laten proeven, heb ik hieronder een YouTube-link geplaatst. Spoel door naar 1:26 voor een eerste indruk:

Zandloper

Bij het nog een keer luisteren van de muziek, hoorde ik Typhoon iets over zonde zingen: “Zonde is de pijn van het niet bereiken van je bestemming.” En een ander lid van de titanenband zong: “En ik oogst wat ik zaai, en ik ontwikkel wat ik draai.” Mijn oren zijn extra gespitst met deze flarden van bijbel-taal. Zonde is je doel missen. De oogst/zaai-taal zien we terug o.a. terug bij de wijsheidsleraar Prediker in het Oude Testament en in de woorden van Jezus Christus (Nieuwe Testament). Nieuwsgierig geworden naar de biografie van de rapper Typhoon – zijn werkelijke naam: Glenn de Randamie – kwam ik al googlend bij een interview uit. Daarin zegt Typhoon o.a.:

God is de creërende energie, het bewustzijn, datgene dat leven voortbrengt.
Ik refereer dan direct naar de vrouw, omdat zij leven kan baren.

Dominee

Niet alleen het interview sprak me aan, in de Google-resultaten trof ik ook de website www.spraak-water.com aan. Deze site heeft vele liedteksten van Nederlandse artiesten zijn te vinden, klik hier voor de teksten van Typhoon en zijn album “Lobi da basi” (Liefde is de baas; uitgebracht in 2014; bekroond met een Edison) Het aardige is, dat Typhoon zelf (en anderen) commentaar heeft geplaatst bij regels uit zijn songteksten.
Bij het liedje “Zandloper”  schrijft hij dat hij van een Amsterdamse dominee, Gerhard Scholte, de uitspraak over zonde heeft opgepikt en verwerkt in “Zandloper”. Bijzonder vind ik dat Typhoon bij het kerkelijk beladen woord “zonde” een gevoel koppelt, namelijk pijn. Ik ga ervanuit dat hij meer bedoelt dan alleen een schrammetje op de elleboog. Een mooie uitnodiging om daarover verder na te denken – heeft zonde te maken met emoties en vooral pijn?

IJswater

Naast “Zandloper” heeft Typhoon nog een paar pareltjes aan teksten en muziek opgenomen op dit album. Twee daarvan wil ik graag onder de aandacht brengen. Te beginnen met: “IJswater”.
Op het eerste gehoor en lezen van de tekst, klik hier, is er heen en weer, wat onrustig geschuif in focus: een liefde die te dun is als het vliesje ijs op water. Alsof ik op het verkeerde been wordt gezet, want voor mij is liefde verbonden aan warmte en vloeibaarheid. Typhoon trekt hier de vergelijking met een koude kracht. Sterke liefde brengt een dikke, betrouwbare ijslaag.
De onrustige focus zit voor mij ook in de ander, de “je” en “jij”. Er is chemie, er is seks. De ander “heeft issues, maar” is “bestemd voor me.” De ander is half-half in beeld. Naarmate het lied vordert, is de ander eigenlijk buiten beeld.
Er is nog een ander: “Mijn God” en “Heer”.  Deze Hij (in een ander lied “Hemel valt”: een “Lieve”, een Zij; zie ook bovenstaande citaat uit het interview) ervaart Typhoon van binnen. Tegelijk zegent de rapper Hem in een eigen versie van het “onze vader” de hemellichamen:

Gezegend zijn de hemellichamen, Heer, zuiver mijn lichaam.
Reinig mijn ziel,
ontgif mijn lichaam
schijn licht in mijn bovenkamer.
Amen.

Tuurlijk, de verschillen tussen het “Onze Vader” dat Jezus leert in de bijbel en het “onze vader” van Typhoon zijn gemakkelijk te benoemen. Ik waardeer de durf van de artiest om naar eigen woorden te zoeken. En die zetten mij weer tot nadenken.

Hemel valt
Een andere track op de boeiende CD “Lobi da Basi” is het lied “Hemel valt”. De tekst is voor mij een moderne versie van een psalm uit de bijbel. Lees de tekst van “Hemel valt”, klik hier. Zoals in de bijbelse liederen lofprijzingen zijn te vinden, dankwoorden, verdriet, haat en boosheid, onbegrip en onverstand, rust en vrede, goedheid en tekorten soms als een achtbaan kunnen afwisselen in één en hetzelfde lied. Vragen vanuit een mensenhart naar God.
Hier, in “Hemel valt” hoor ik de dichter een gesprek met God, “Lieve” of “mijn God” aangaan. En spannend genoeg: tegelijk een gesprek met zichzelf. Vragen bij waarom van bepaalde gebeurtenissen. De Zonde en de Liefde. De mensen die iets goeds doen en toch pijn ervaren. Mensen die elkaar de maat nemen met hún ene waarheid. Daarvan zien we genoeg via de media, de krant, in ons eigen dagelijks leven. De dichter haalt zijn kracht uit de lach en dat herken ik. De lach is voor mij een scheppen van vrije ruimte, ademen en nieuwe energie, waar even geen regels van tijd en plaats gelden. Een moment van eeuwigheid. De lach heeft iets oers in zich. En heeft met God te maken, lees maar in Psalm 2: “Hij die troont in de hemel, lacht”.

Psalmtekst

In deze moderne psalmtekst “Hemel valt” klinkt door, wat ik ook beluister in vele psalmen in de bijbel: vertrouwen hebben en houden. Of zoals Typhoon zegt: “Alles is er al van binnen”. Deze woorden doen me denken aan de wijsheid van Prediker, hoofdstuk 3, vers 15 (Bijbel in Gewone Taal 2014, p.1113):

Alles wat er is, wat er allang.
En wat nog komt, is er ook altijd al geweest.
God laat steeds weer hetzelfde gebeuren.

Heerlijk om weer door nieuwe muziek en teksten geraakt te worden en er zo mee bezig te zijn. Met het lezen van en luisteren naar van Lobi da basi word ik iedere keer bevestigd hoe God verschillende talen spreekt en steeds weer uit een verrassende hoek kan komen. Pokon voor mijn geloof.
Liefde is de baas.
God is liefde (1 Johannes 4).
Dus God is …

ds Robert-Jan van Amstel, 14 juli 2015, update: 20 juli 2020

Hieronder een paar interessante links naar Youtube en andere websites. Helemaal onderaan de meest recente link naar een artikel in het Algemeen Dagblad n.a.v. de VPRO-uitzending van Zomergasten 2020.

“Zandloper” van het album Lobi da basi:

“IJswater” van het album Lobi da basi (live gezongen in Paradiso):

Hemel valt (live gezongen bij Pauw):

Interview met Typhoon op de website Hiphop In Je Smoel:
http://www.hiphopinjesmoel.com/interviews/typhoon-waarom-kan-ik-niet-gewoon-een-rustig-leventje-leiden/

Bespreking van het album Loba di basi in De Volkskrant (juni 2014), klik hier

Bij het radioprogramma “Dit is de dag” heeft Typhoon / Glen de Randamie meegewerkt aan een interview, 21 augustus j.l.  Hij vertelt onder andere dat hij eigenlijk dominee wilde worden. Althans, toen hij nog een kind was en de dominee zijn verhaal zag doen in de kerk in ’t Harde.
Klik hier voor de link naar de opname en het gesprek.

Gisteren, 19 juli 2020, was Typhoon te gast bij VPRO’s Zomergasten. Een ontroerend gesprek ontstaat na het fragment uit de film “As it is in Heaven”  Link naar het krantenartikel van het Algemeen Dagblad, klik hier.