Kippenvel

Die ene scène uit de film “(Untitled)” uit 2009 van regisseur Jonathan Parker zal ik niet zo snel meer vergeten inclusief de kippenvel. Een jonge componist Adrian heeft zijn kunsten aan de wilgen gehangen. Zijn moderne muziek werd niet begrepen. Dat was te zien aan de lege zalen waar hij als uitvoerende zijn muziek speelde. Zelfs in een kunstgalerie waar modern schilderwerk werd tentoongesteld was zijn muziek een bron van gegniffel en spotternij. Voor hem reden om te stoppen met componeren en iets anders te gaan doen.

Galerie

De film maakt een sprong in de tijd. Een paar jaar later gaat Adrian naar de opening van de kunstgalerie van zijn broer. Terwijl hij in gesprek is met een paar belangstellenden komt een jonge vent de galerie binnen. Deze herkent Adrian en vraagt hem: “Bent u niet die componist van dat en dat werk? Ik heb u toen live gezien in de concertzaal.”
Adrian kijkt wat geïrriteerd: “Ja, dat klopt.”
“U heeft toen mijn leven veranderd”, zei de jonge vent.
En voordat Adrian iets kon zeggen, is de ander alweer uit beeld.

Kippenvel

Bij mij kwam als toeschouwer, bijna volledig meegezogen door de knap vertelde film, de kippenvel in vol ornaat opzetten. Dat moment zette even de wereld in geheel ander licht, alsof het draaien van de wereld even stokte. Waarom kippenvel juist op dat moment? Ga je struinen op internet of in een encyclopedie dan kom je allerlei verklaringen tegen van wat ‘kippenvel’ is. Het komt voor als je in koude lucht terechtkomt. Of wanneer je intens geniet. Of omdat iemand met zijn nagels over het schoolbord krast, dat gaat door merg en been.
De wetenschappelijke term voor kippenvel luidt spasmodermie (of keratosis pilaris). Het ontstaat door samentrekkingen van spiertjes onder de huid. Het paraat-zijn hormoon adrenaline blijkt de aanstichter te zijn voor het ontstaan van kippenvel. De vorming van kippenvel is een gevolg van het lichaam dat dus in staat van paraatheid wordt gebracht. Bijvoorbeeld door de wisseling in tempo in muziek denken de hersenen dat een bepaald gevaar dreigt. Of denk aan het stappen in een te koud of te heet bad: ook dan komt die reactie vrij.

Een leven veranderen

Met die opmerking van de jonge vent richting Adrian “U heeft toen mijn leven veranderd” kreeg ik kippenvel. Mijn hersenen raakten voor even uit balans, als ik het zo mag uitdrukken. Ik werd me ineens weer bewust dat wat je doet een leven kan veranderen. Dat een woord voor de ander een wissel kan worden voor een nieuwe levensspoor. Zonder dat je het zelf in de gaten hebt. In mijn gedachten komen de woorden van de apostel Paulus uit zijn brief aan de christelijke gemeente in Korinte: 1 Korintiërs 15, vers 58. Door God zijn onze inspanningen nooit tevergeefs. Ook zo’n kippenvelmoment…

ds Robert-Jan van Amstel, januari 2014 (update 18.1.2019)
(bovenstaande tekst is opgenomen in het kerkblad Kerkklanken, nr. 1 2014, van de Protestantse Gemeente Zunderdorp)